موضوع مشترک این مقالات بررسیهایی تاریخی است درباره کلام و فلسفه و تاریخ تحولات این دو دانش مهم در تمدن اسلامی در واقع این مقالات حاصل بخشی از مطالعات نویسنده است در چارچوب پروژه در از دامنی که به مناسبات فلسفه و کلام در تمدن اسلامی می پردازد. بخشی از مقالات این مجموعه ساختار کتاب شناختی دارد و برخی ساختاری تحلیلی در این میان بحث از تحولات ادبی در ژانرهای گوناگون کلام و فلسفه از نکات مورد توجه در این مجموعه مقالات است. بدین ترتیب بخشی از کتاب به موضوع ادبیات امامت نویسی در میان معتزله و زیدیه اختصاص یافته است و از این رهگذر به مطالعه مناسبات تشیع و اعتزال پرداخته است. بخشی هم به ادبیات فلسفی و به ویژه مکتب ابن سینا و شاگردان خراسانی او اختصاص یافته است