کتاب برگ هایی از آموزه های مدیریت

پیشگفتار
در سیر تاریخی و تکاملی علم مدیریت، مکاتب مختلفی دیده می‌شوند، مکتب کلاسیک، مکتب سیستمی، مکتب اقتضایی و غیره. کتب متعددی به تشریح این مکاتب و نظریات مربوطه پرداخته‌اند. کتاب حاضر، نه در پی تکرار توضیح دوباره این مکاتب است و نه به دنبال رد ارزشمند بودن مطالعه آنها؛ اما به‌نظر، جامعه مدیران ما نیاز دارند تا موضوعات مختلفی که در شغل روزمره خود با آنها روبرو می‌شوند را از زاویه دید علمی مدیریت بنگرند. آموزش کلاسیک تمام مکاتب مدیریت و ذکر جزییات آنها، چه بسا برای بسیاری از اقشار مدیران، عملی نبوده و حتی مثمر ثمر نیز واقع نگردد؛ اما می‌توان با نگارشی ساده، مختصر و البته علمی، آنها را وارد فضای نوین علمی مدیریت نوین نمود. مخاطبین اصلی این کتاب، روسا و مدیران سازمان‌ها هستند و هدف آن است که توجه آنها را به موضوعات مختلف مدیریتی که خصوصا امروزه باعث عدم کامیابی بسیاری از سازمان‌ها در اداره موفق امورشان شده است، جلب نماییم. نگاه مختصر به موضوعات مختلف مدیریتی را می‌توان به مثابه برگ‌های درخت موفقیت در مدیریت دانست. کتاب حاضر، به هر یک از این موضوعات، تنها در یک صفحه (برگ)، اشاره می‌کند.
مطالعات نشان می‌دهند که بزرگترین دلیل شکست مدیران در اداره امور، ضعیف بودن آنها در خصوص مهارت‌های تعامل سازنده با انسان بوده است؛ بنابراین، جنبه تمرکز بسیاری از برگ‌های کتاب، حوزه منابع انسانی می‌باشد. در تلطیف بیان مطالب، سعی شده است تا در کنار هر مطلب، از لطیفه یا داستانی نیز استفاده شود؛ مضاف بر این که جملات قصار صاحبان سخن نیز در جای جای کتاب مشاهده می‌شوند.
هر چند که هر برگ از کتاب، دارای این خاصیت است که می‌تواند با رجوع مستقیم، مطالعه شود؛ لیکن مطالب بیان شده، دارای پیوستگی منطقی می‌باشند. کتاب، دارای دو بخش است. بخش اول «موفقیت» و بخش دوم «مدیریت». در اولین برگ از فصل اول، بیان می‌شود که موفقیت در سه مرحله «تعیین مقصد»، «برنامه‌ریزی» و «اقدام» حاصل می‌شود؛ فصل‌های دوم تا چهارم کتاب، هر کدام برگ‌هایی را در خصوص این سه مرحله عرضه می‌کنند. در بخش دوم کتاب نیز در اولین برگ از فصل پنجم، بیان می‌شود که سه رکن مدیریت عبارتند از «هنر مدیریت»، «اخلاق مدیریت» و «تخصص مدیریت»؛ بخش‌های ششم تا هشتم کتاب، هر کدام به یکی از این سه رکن می‌پردازند.
علی‌رغم تلاش‌هایی كه در تالیف کتاب حاضر صورت گرفته تا اثری حتی‌المقدور با کمترین کمبود فراهم آید، اما داشتن یک مصنوع بدون نقص، امری اجتناب‌ناپذیر است؛ از این‌رو خواهشمند است با نظرات، پیشنهادها و انتقادهای ارزنده خود در جهت ارتقاء، تکمیل و بهبود مطالب کتاب و یا اصلاح اشتباهات احتمالی آن، نویسنده را یاری نمائید.
دكترمحمدعلی هاتفی
استادیاردانشگاه صنعت نفت، دانشکده نفت تهران

فهرست مطالب

فصل 1 موفقیت 1
آماده، هدف، آتش 2
موفقیت سازمانی 3
موفقیت شخصی 4
کل نگری در مقابل جزء نگری 5
پیشگیرانه، نه واکنشی 6
تناقض ممنوع! 7
فصل 2 تعیین مقصد 9
مقصد کجاست؟ 10
شما چقدر ارزش دارید؟ 11
هدف‌گذاری، متناسب با ظرفیت ها 12
ظرفیت فرهنگی، زیربنای تعالی سازمان 13
فصل 3 برنامه‌ریزی 15
برنامه‌ریزی چیست؟ 16
به برنامه‌ریزی عادت کنید 17
در انجام بد کارها مهارت پیدا نکنید! 18
قانون مورفی 19
مساله اصلی را شناسایی کنید 20
مسائل، زنجیره وار به هم متصلند 21
اول تعریف مساله، سپس تحلیل راه حل‌ها 22
گم شدن مساله! 23
دنیای محدود اطراف ما 24
محدودیت‌ها بد نیستند! 25
محدودیت‌ها را به فرصت تبدیل کنید 26
برای خود، محدودیت اضافی طراحی نکنید! 27
راز مثلث آهنی 28
محدودیت‌های سخت و نرم 29
تعادل در برنامه‌ریزی 30
اصل تنبلی 31
تعادل بین زمان و دقت 32
تضاد برآورد دقیق! 33
نمی‌توان میخ ژله‌ای را به دیوار کوبید! 34
شش چ در برنامه‌ریزی 35
هفت الف در برنامه‌ریزی منابع 36
مدت زمان کار مفید 37
پدیده سندروم محصل 38
قانون پارکینسون 39
قانون بروکس 40
قانون پارتو 41
پارتو، یک قانون نسبی است! 42
قانون تمرکز 43
قانون یک ده صد 44
فصل 4 اقدام 45
ابتدا انگیزه، سپس تلاش تا کسب موفقیت 46
تلاش، با وجود مشکلات 47
زندگی یعنی چالش 48
ابتدا سختی سپس گشایش 49
احتیاط، همیشه شرط عقل نیست! 50
گروه یا تیم؟ 51
مشارکت، راهی برای ایجاد انگیزه 52
به هیاهوها توجه نکنید! 53
تنها مهم‌ها را کنترل کنید! 54
آخرین گام همه کارها مشابه است! 55
رموز موفقیت در مرور درس آموخته‌ها 56
فصل 5 مدیریت 57
مدیریت کامل 58
اخلاق، فانوس هنر 59
راهی برای تخریب افراد نیکو! 60
تخصص باید انسان‌گرا باشد 61
عرض و عمق مدیریت 62
تفاوت حاکمیت و مدیریت 63
مدیریت از نگاه فرایندی 64
فرایند عقیم مدیریت 65
تصمیم سازی!؟ 66
فصل 6 هنر مدیریت 67
هنر مدیریت چیست؟ 68
قانون تفاوت 69
دیگران را درک کنیم! 70
روی مثبت تغییر آرام 71
روی منفی تغییر آرام 72
اگر زباله بدهی، زباله دریافت میکنی! 73
انسان لایق، مهم‌ترین منبع 74
فوق ستاره‌ها را درک کنیم! 75
تضاد نوآوری و کنترل 76
حقیر یا سرافراز، کدامیک را می پسندی؟ 77
پای صحبت پدربزرگ 78
آیا همه چیز مهم است؟ 79
کدام راه حل؟ 80
توجه به انگیزه افراد 81
همه چیز مال من است! 82
جلسات مفید 83
آیا از پس کار بر می‌آیی؟ 84
قدرت یا ضعف، فرصت یا تهدید؟ 85
تناقض ایکاریوس: قدرت تهدیدآفرین! 86
تناقض استاکدیل: مشکل فرصت ساز! 87
مدیریت پیشگیرانه 88
آینده نگری 89
با آگاهی مسکن بخورید! 90
سیستم‌های غیررسمی را ریشه‌کن کنید 91
تعادل بین مسئولیت و اختیارات 92
تناقض مختار بی‌اختیار! 93
قانون قدرت پیام منفی 94
تعادل بین کار و مزایا 95
خوب کار کردن برای کار خوب 96
مقایسه کنید 97
تابلوها گولتان نزنند 98
کارمندت را به خاطر کار کردن جریمه نکن! 99
کسی که کار نکند اشتباه نیز نمی‌کند 100
اشتباه آموزنده، مقدس است 101
اصل تکامل تدریجی 102
داستان خم رنگرزی 103
کاسب واقعی باشید 104
با خوک‌ها کشتی نگیرید! 105
قانون سگال 106
فصل 7 اخلاق مدیریت 107
اخلاق مدیریت چیست؟ 108
پاییز مدیریت پدر سالارانه 109
تفکر مافیایی 110
اهمیت مدیران ارشد 111
شایسته‌سالاری در انتصابات 112
سلسله‌مراتب شخصیت 113
از محل کار به بهشت بروید! 114
اگر خشن باشید، تنها می‌مانید 115
سخت‌گیری یا قاطعیت؟ 116
ناموس شغلی! 117
تو هم خوب باش! 118
فاصله بین دیدن تا شنیدن 119
تجسس ممنوع 120
دور زدن ممنوع! 121
فصل 8 تخصص مدیریت 123
تخصص مدیریت چیست؟ 124
شیء‌گرایی دور از فطرت انسانی 125
سبک‌های مدیریت 126
مدیریت رهبرانه 127
صفات رهبران 128
مدیریت با کنترل، اهداف یا ارزش‌ها؟ 129
پرواز بوفالوها 130
یک اشتباه متعارف: متخصص فنی= متخصص مدیریت! 131
دام بزرگ برای مدیران شاغل در پروژه! 132
خروج بدون محدودیت 133
سبک‌باری در مدیریت 134
اقتصاد تعداد یا اقتصاد تنوع؟ 135
بیا بیا بیا ... خوب... افتادی تو چاله! 136
خبرگی چیست؟ 137
مدیریت مدار باز 138
تبلیغ لازم نیست! 139

پیوست 141
مراجع 151