کتاب پایش مخاطرات بهداشتی محیط کار

مقدمه
در نیم قرن گذشته و حتی پیشتر از آن روش‌هایی برای سنجش مواجهه با خطرات در محیط کار توسعه یافته‌اند. مقدمه قانون بهداشت و ایمنی در محیط کار در سال 1974، مشوق اصلی بهبود روش‌های ارزیابی مواجهه کارگران با عوامل خطرناک فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی در بریتانیا بود. این مقدمه کارفرمایان را ملزم می‌کرد تا اطمینان حاصل کنند که محیط‌های کار ایمن بوده و خطری برای سلامتی افراد ندارند. مقررات بعدی منتج شده از این قانون، نقشی اساسی در ایجاد نگرش مدرن به بهداشت و ایمنی در کار دارند. پیشرفت‌های اخیر، استانداردسازی نگرش‌های مربوط به سنجش و افزایش آگاهی از نقش سنجش مواجهه در ارزیابی ریسک را مدنظر قرار داده‌اند. طی ده سال گذشته، نحوه کمّی سازی مواجهه پوستی با مواد شیمیایی مورد توجه قرار گرفته است و در آینده انتظار داریم که سنجش مواد وارد شده به سیستم گوارشی فرد از طریق دستان و اشیای آلوده مورد توجه بیشتر قرار گیرد. امروزه، روش‌هایی برای اندازه‌گیری خطرات محیط کار در سرتاسر جهان به کار گرفته می‌شوند و در آینده فرآیند جهانی‌سازی و استانداردسازی، یکنواخت‌سازی در نگرش‌های اندازه‌گیری را تضمین خواهند نمود.
ویرایش‌های قبلی کتاب حاضر، راهنمایی‌های عملی و مفیدی را در خصوص نحوه سنجش گرد و غبار هوابرد خطرناک گرفته تا استرس‌های حرارتی محیط کار فراهم نموده‌اند. این کتاب جهت آموزش دانشجویان بهداشت شغلی استفاده می‌شود. همچنین منبع مناسبی برای دیگر متخصصان ایمنی و بهداشت بوده و به توسعه مهارت‌های آنها کمک می‌نماید. زمانی که می‌خواستیم متن کتاب را برای ویرایش چهارم بازنگری کنیم، به دقت بر روی تغییرات فکر کردیم تا محتوای آن را کاربردی‌تر نماییم.
ویرایش چهارم به صورت کامل مجددا در 6 بخش و 25 فصل مجزا سازماندهی شده است. در ابتدا مطالب اولیه مورد نیاز جهت درک اندازه‌گیری¬ها ارائه شده و سپس اندازه‌گیری مواجهه تنفسی، پوستی، گوارشی و نیز مواجهه با عوامل زیان‌آور فیزیکی از قبیل صدا، گرما و پرتو شرح داده شده‌اند. در بخش‌های پایانی، اثربخشی اقدامات مدیریت ریسک از قبیل تهویه موضعی و یا حفاظت فردی و اطلاع‌رسانی ریسک آورده شده‌اند. اعتقاد داریم که محتوای این کتاب، منبع جامعی است و به درک چگونگی اندازه‌گیری و نحوه اطلاع رسانی نتایج آن کمک خواهد نمود.
امیدواریم این کتاب منبع مفیدی برای دانشجویانی باشد که می‌خواهند جنبه‌های عملی اندازه‌گیری‌های بهداشت شغلی را یاد بگیرند. در ویرایش‌های قبلی کتاب، سعی شده بود اطمینان حاصل شود که محتوای آن برای گستره وسیعی از متخصصان بهداشت و ایمنی از قبیل مشاوران ایمنی، کارشناسان بهداشت شغلی، ارگونومیست‌ها و پزشکان طب کار قابل استفاده است.
ضروری است تاکید شود که روش‌های اندازه‌گیری شرح داده شده در این کتاب، ابزاری هستند که می‌توان از آنها جهت ارزیابی ریسک و تعیین اقدامات پیشگیرانه بهره برد. برای استفاده بهتر ضروری است که خوانندگان درباره مقررات، سم‌شناسی، مهندسی، مدیریت و دیگر علوم، اطلاعاتی داشته باشند. پرداختن به این موضوعات خارج از چارچوب این کتاب است. به علاوه قضاوت حرفه‌ای و دقیق کارشناسان هنگام تصمیم‌گیری در خصوص نوع اندازه‌گیری و تفسیر نتایج مورد نیاز می‌باشد. هیچ جایگزینی برای آموزش دانشگاهی و حرفه‌ای وجود ندارد. در بریتانیا، جامعه بهداشت شغلی بریتانیا، سیستمی را تدوین نموده است که اغلب روش‌های شرح داده شده در این کتاب را پوشش می‌دهد. انجمن آموزش بهداشت شغلی به صورت جهانی چنین نقشی را ایفا می‌کند. در بریتانیا و دیگر نقاط جهان، دوره‌های تحصیلات تکمیلی مرتبط در دانشگاه‌ها ارائه می‌شوند. خوشحال خواهیم شد که از خوانندگان درباره محتوای کتاب بازخورد دریافت نماییم.

فهرست مطالب

بخش اول مقدمه 1
فصل 1 بهداشت شغلی و ارزیابی ریسك 3
1.1 مقدمه 4
1.2 خطر و ریسک 8
1.3 ارزیابی ریسک 8
1.4 مراحل ارزیابی ریسک 9
1.5 چه کسی باید ارزیابی ریسک را انجام دهد 12
فصل 2 شناسایی خطرات 15
2.1 مقدمه 16
2.2 شناسایی خطرات 16
2.3 مثالی درباره شناسایی خطر 19
2.4 بحث در خصوص ارزیابی خطرات 19
فصل 3 مواجهه، راه‌های مواجهه و پایش بیولوژیك 21
3.1 مقدمه 22
3.2 اندازه‌گیری مواجهه 23
3.3 پایش بیولوژیکی 25
3.4 ارزیابی مواجهه 25
3.5 نتیجه‌گیری 26
فصل 4 محتوای مواجهه 29
4.1 محتوای اندازه‌گیری 30
4.2 منابع مواد خطرناک 30
4.3 پراکندگی در محیط کار 31
4.4 دریافت کننده 33
4.5 مشاغل و وظایف 33
فصل 5 اندازه‌گیری 35
5.1 مقدمه 36
5.2 دلایل انجام پایش 36
فصل 6 چگونگی انجام یك بررسی 39
6.1 مقدمه 40
6.2 طرح‌ریزی بررسی 40
6.3 پایش محیط کار 41
6.4 استراتژیهای پایش 43
6.5 تضمین کیفیت و کنترل کیفیت 45
6.6 چک لیست‌های بررسی 47
فصل 7 تحلیل نتایج اندازه‌گیری 53
7.1 مقدمه 54
7.2 تغییرپذیری در نتایج اندازه‌گیریها 54
7.3 ارائه خلاصه داده‌های آماری 55
فصل 8 گزارش‌ها و سوابق بهداشتی 59
8.1 سوابق اندازه‌گیری 60
8.2 گزارش 62
بخش دوم مواجهه استنشاقی 67
فصل 9 گردوغبار و آئروسل‌های فیبری 69
9.1 مقدمه 70
9.2 گرد‌و‌غبار هوابرد 70
9.3 فیبرها 73
9.4 اندازه‌گیری میزان گردوغبار هوا بُرد 74
9.5 اندازه‌گیری دبی 82
9.6 پمپ‌ها 82
9.7 وسائل قرائت مستقیم آئروسل‌ها 83
9.8 کالیبراسیون روتامتر یا کالیبراسیون دبی با استفاده از روش حباب صابون 84
9.9 اندازه‌گیری ذرات هوابرد قابل تنفس 88
9.10 اندازه‌گیری ذرات هوابرد قابل تنفس با استفاده از نمونه‌بردار سیکلونی 92
9.11 نمونه‌برداری و شمارش الیاف هوابرد آزبست 93
9.12 انتخاب فیلتر و نگهدارنده ی فیلتر مناسب برای فیوم، میست یا گرد و غبار خاص 98
9.13 ردیابی رفتار گردوغبار با استفاده از پدیده تیندال 98
فصل 10 گازها و بخارات 103
10.1 مقدمه 104
10.2 وسایل جمع‌آوری 106
10.3 ظروف 113
10.4 وسایل قرائت مستقیم 114
10.5 اندازه‌گیری میزان مواجهه فردی با بخارات حلال‌ها توسط لوله‌های جاذب سطحی 116
10.6 نمونه برداری از گازها با استفاده از یک بابلر 118
10.7 تعیین غلظت گازهای هوابرد با استفاده از دتکتور تیوب 120
10.8 اندازه‌گیری غلظت بخار با استفاده از نمونه‌بردار انتشاری 121
فصل 11 بیوآئروسل¬ها 125
11.1 مقدمه 126
11.2 طبقه‌بندی میکروارگانیسم‌ها 127
11.3 ویروس‌ها 127
11.4 باکتریها 128
11.5 کپک‌ها و مخمرها 130
11.6 آلرژن‌ها 130
11.7 اصول حفاظت 131
11.8 کار با میکروارگانیسم‌ها 132
11.9 پایش بیوآئروسل‌ها 133
11.10 اندازه‌گیری آندوتوکسین‌ها و آلرژن‌ها 137
11.11 تفسیر نتایج نمونه‌برداری 137
بخش سوم مواجهه پوستی و گوارشی 139
فصل 12 سنجش مواجهه پوستی و گوارشی 141
12.1 مقدمه 142
12.2 مشاغلی که در آنها مواجهه پوستی حائز اهمیت است 142
12.3 اثرات موضعی و سیستماتیک 143
12.4 تعیین مشكلات ناشی از مواجهه پوستی 144
12.5 چه چیزی را باید اندازه‌گیری کرد؟ 145
12.6 روش‌های اندازه‌گیری مواجهه پوستی 146
12.7 استراتژی نمونه‌برداری 150
12.8 مایعات و جامدات 151
12.9 پایش زیستی و مدل‌سازی مواجهه پوستی 151
12.10 از مواجهه تا جذب 152
12.11 کنترل مواجهه‌ی پوستی 154
12.12 مواجهه گوارشی غیرعمدی 154
بخش چهارم عوامل فیزیكی 159
فصل 13 سر و صدا 161
13.1 مقدمه 162
13.2 فشار و تغییرات فشار 163
13.3 فرکانس 164
13.4 مدت زمان مواجهه 166
13.5 حدود مواجهه شغلی 167
13.6 تجهیزات در دسترس 168
13.7 ترازسنج‌های صدا و دزیمترهای فردی 168
13.8 دزیمترهای فردی صدا 171
13.9 کالیبراسیون 172
13.10 اندازه‌گیری سر و صدای محیط کار با استفاده از یک دستگاه ترازسنج صدا 173
13.11 اندازه‌گیری صدای محیط کار با استفاده از دزیمتر فردی 176
13.12 اندازه‌گیری طیف صدای پیوسته با استفاده از آنالیز اکتاو باند 178
13.13 تعیین درجه‌ی مواجهه با صدا 181
فصل 14 ارتعاش 183
14.1 مقدمه 184
14.2 ارتعاش 186
14.3 حدود مواجهه شغلی 188
14.4 ارزیابی ریسک 188
14.5 اندازه‌گیری و وسایل اندازه‌گیری 189
14.6 اندازه‌گیری ارتعاش دست و بازو 190
14.7 کنترل ارتعاش 195
فصل 15 گرما و سرما 197
15.1 مقدمه 198
15.2 استرس گرمایی 200
15.3 تجهیزات اندازه‌گیری 201
15.4 پایش فردی 206
15.5 اندازه‌گیری در محیط گرم 207
15.6 شاخص استرین گرمایی پیش‌بینی شده 210
15.7 استراتژی ارزیابی ریسک 211
15.8 سرما 213
15.9 محاسبه فاکتور خنک کنندگی باد 214
فصل 16 روشنایی 217
16.1 مقدمه 218
16.2 استانداردهای روشنایی 219
16.3 تجهیزات در دسترس 220
16.4 کالیبراسیون 220
16.5 اندازه‌گیری روشنایی 221
16.6 کنترل 224
فصل 17 پرتوهای یونساز (یونیزان) 227
17.1 مقدمه 228
17.2 پرتوهای یونیزان 229
17.3 پرتو زمینه 230
17.4 مفاهیم و كمیت‌های اصلی 230
17.5 انواع پرتو 232
17.6 انرژی 233
17.7 فعالیت (اكتیویته) 233
17.8 واحدهای دوز پرتو 234
17.9 حدود دوز 236
17.10 حدود استنتاجی 237
17.11 روش‌هایی برای كاهش دوز شغلی 238
17.12 دوزیمتری فردی و معاینات پزشكی 239
فصل 18 پرتوهای غیریونیزان 247
18.1 مقدمه 248
18.2 اشعه‌ی ماوراء بنفش 250
18.3 پرتو مادون قرمز 252
18.4 امواج ماکروویو و امواج رادیویی 254
18.5 لیزرها 255
بخش پنجم ارزیابی اثربخشی کنترل‌ها 259
فصل 19 مقدمه‌ای بر كنترل 261
19.1 لیزرها 262
19.2 اقدامات کنترلی خاص 262
19.3 اثربخشی اقدامات کنترلی 267
فصل 20 تهویه 269
20.1 مقدمه 270
20.2 فشار هوا 270
20.3 تجهیزات اندازه‌گیری 272
20.4 ثبت اندازه‌گیریهای سیستم تهویه 279
20.5 اندازه‌گیری جریان هوا در داخل کانال 284
20.6 اندازه‌گیری فشار در سیستم‌های تهویه 290
20.7 اندازه‌گیری سرعت دهانه یک هود یا اطاقک 292
20.8 اندازه‌گیری سرعت دهانه‌ی ورودی محفظه‌ی فیومی 294
20.9 اندازه‌گیری عملکرد دهانه مکش 296
فصل 21 تجهیزات حفاظت فردی 301
21.1 مقدمه 302
21.2 اجزای یک برنامه موثر تجهیزات حفاظت فردی 302
21.3 آزمون تناسب با استفاده از شمارنده ذرات 299
بخش ششم ارزیابی و اطلاع‌رسانی ریسك 317
فصل 22 ارزیابی ریسك 319
22.1 مقدمه 320
22.2 شناسایی همه مواد یا عوامل خطرناک 321
22.3 تعیین سطوح احتمالی مواجهه 321
22.4 شناسایی تمام افرادی كه احتمال در مواجهه هستند 323
22.5 ارزیابی اینكه آیا مواجهه میتواند منجر به آسیب شود 324
22.6 حذف یا جایگزینی 324
22.7 تعیین اقدامات كنترلی مورد نیاز جهت كاهش صدمه تا سطوح قابل قبول 324
فصل 23 اطلاع‌رسانی ریسك 327
23.1 مقدمه 328
23.2 درک ریسک 328
23.3 اعتماد 329
23.4 اطلاع رسانی 330
23.5 مثالی از ارزیابی ریسک کمّی برای کمک به اطلاع‌رسانی ریسک 332