یکپارچهسازی مدیریت مصالح ساختمانی سبز در پروژههای ساختمانی میتواند کمک شایانی به کاهش اثرات مخرب محیط زیستی مرتبط با استخراج، حملونقل، فرآوری، ساخت، نصب، بازیافت و استفاده مجدد و دفع مواد زائد صنایع ساختمانی، بنماید. بدین ترتیب به منظور ترویج پایداری جامعه انسانی، استفاده و توسعه مصالح ساختمانی سبز برای ساخت و تحقیق در جهت سبز کردن مصالح ساختمانی، از اهمیت ویژهای برخوردار است .
از نظر تاثیرات به جای گذاشته در کل طول عمر محصول، مصالح ساختمانی سبز عهدهدار مسئولیت زیست محیطی هستند. مفهوم جامع مصالح ساختمانی سبز شامل استراتژیهای مختلف و متنوعی از مراحل طراحی، تولید، حملونقل، استفاده نهایی مصالح مزبور، تا مرحله تخریب پروژههای ساختمانی را در بر میگیرد. بسته به اهداف خاص پروژه، ارزیابی مصالح ساختمانی سبز ممکن است معیارهایی که شامل بهرهوری منابع، کیفیت هوای داخلی، بهرهوری انرژی، حفاظت از آب، توانایی مالی، باشند را در بر بگیرد.
مصالح ساختمانی سبز، یک مصالح اکولوژیک در جهت ارتقاء سلامت، قابل بازیافت، با کارایی بالا که بتواند سه رکن (محیط زیست، اجتماعی و اقتصادی) توسعه پایدار را پوشش دهد، است. چالش موجود در این مقوله، فقدان دستورالعملهای روشن برای مصالح سبز و مشکل تنظیمات دقیق معیار انتخاب مصالح ساختمانی سبز با پوشش سه رکن توسعه پایدار، میباشد. بهعلاوه در نظر گرفتن تمام عوامل توسعه پایدار در انتخاب مصالح سبز یک مسئله تصمیمگیری چند معیاره (چند متغیره) است.
نتایج راهبری و رتبهبندی معیار مصالح ساختمانی سبز بر اساس سه رکن توسعه پایدار، نشان میدهد که رابطه بین مصالح ساختمانی سبز و معیار پایداری در هر کدام از سه رکن پایداری متفاوت است. ارزیابی و نتایج مربوطه مرجع ارزشمندی را برای دست اندرکاران امر ساختمان در جهت ارتقاء ساخت پایدار از طریق مصالح سبز فراهم میکند.
اثرات مخرب مصالح ساختمانی بر اساس آلودگی و عملکرد مصالح در هر مرحله از چرخه حیات محصول (اصطلاحا از گهواره تا گور) متفاوت است. مصالح سبز با اثرات کم یا هیچگونه اثری بر انسان و محیط زیست میتواند باعث کاهش انرژی نهفته (Embodied energy) (انرژی که در طول فرآیند تولید ساختمان مصرف می شود، از استخراج معدن، فرایند منابع طبیعی تا تولید و حملونقل و تحویل محصول)، مصرف انرژی، انتشار CO2، آلودگی هوای داخلی، گردد.
بر اساس معیار پایداری، انتخاب مصالح با مصرف انرژی نهفته و اتلاف و آلایندگی کم، مستقیماً بار وارده به محیط زیست ناشی از مصالح ساختمانی را کاهش میدهد و غیرمستقیم در دو بخش دیگر پایداری (اقتصادی و اجتماعی) تاثیر میگذارد.
مصالح ساختمانی سبز به عنوان یک مقوله مهم، عامل بالقوه ای در جهت تقلیل این اثرات مخرب ناشی از انتخاب مصالح بودهاند. معمولاً فرایند انتخاب مصالح، بعضی از دغدغههایی مثل کیفیت، عملکرد ،زیباییشناسی و هزینه، را شامل میشود.
در نظر گرفتن تمام سه رکن پایداری، یک استراتژی مناسب، در جهت همراستایی پایداری با انتخاب مصالح ساختمانی به منظور تقلیل اثرات مخرب آنها، را میطلبد. بعضی از تحقیقات در حوزۀ پایداری مرتبط با بخشهای انتخاب مصالح ساختمانی و طبقه بندی معیارهای مصالح ساختمانی سبز، مطالعات خود را در چارچوب ارکان سهگانه پایداری انجام دادهاند.
یک مصالح ساختمانی سبز به صورت یک مصالح اکولوژیک، ارتقاء دهنده سلامتی، بازیافت پذیر و با کارایی بالا تعریف میشود که میتواند در جهت به حداقل رساندن آسیبهای زیستمحیطی و سلامتی انسان، در طول دوره چرخه حیات خود عمل کند. مصالح ساختمانی سبز در حال حاضر شامل فهرست رو به رشدی از محصولات، در بازار میباشد که برای ساخت و تجهیزات استفاده میشوند.
فهرست مطالب:
فصل 1: مقدمه (مفاهیم و تعاریف)
فصل 2: بررسی آییننامههای معتبر دنیا در بخش مصالح
فصل 3: پیشنهاد برای ایران