کتاب نقشه راه پیاده سازی مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM)
کتاب نقشه راه پیاده سازی مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM)
نقشه راه پیاده سازی مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM)
نویسنده:
جواد مجروحی، سهیلا صفری
ناشر:
فدک ایساتیس
تعداد صفحه:
۲۸۰
زبان نوشتار:
فارسی
سال انتشار:
۱۳۹۸
نوبت چاپ:
اول
معرفی کتاب نقشه راه پیاده سازی مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM)
پیشرفت تکنولوژی به طور مداوم حرفهی طراحی و ساخت را در طول قرنهای گذشته درگیر کرده است. به تازگی، صنعت ساخت شروع به استفاده مؤثر از فناوریهای اطلاعاتی برای ترکیب طراحی، ساخت و فرآیندهای بهرهبرداری کرده است. کامپیوترهای اولیه اجازه دادند که از طریق طراحی کامپیوتری (CAD) نقشهها را طراحی شوند. با این حال، این سیستم به دو بعد محدود بود و چیزی بیشتر از نقشههای کشیده شده با دست ارائه نکرد.
نسل اخیر کامپیوترهای پیشرفته امکان طراحی ساختمانها در سه بعد را در مدلهای 3D CAD فراهم کرد. این تلاشها برای ساخت مدلهای الکترونیکی سه بعدی آغاز یک راه بود. مدلهای الکترونیکی ساختمان با معماران آغاز شد، اما به زودی مهندسان، پیمانکاران و صاحبان ساختمان به فکر افزودن اطلاعات مفید دیگر به مدل الکترونیکی ساختمان پرداختند و متن اطلاعات در مدل ساختمان وارد شدند و مدل اطلاعات ساختمان (BIM) شکل گرفت.
ما در دوره انقلاب چهارم صنعتی ایستادهایم. نوآوری در حال ثبت رکورد سرعت در اطراف ماست و هنوز ابهاماتی زیادی در مورد دستاوردهای آینده وجود دارد و موضوعات زیادی نیز وجود دارد که باید تعیین شود. انگیزهها دارای سطح برابر از عدم قطعیت و اشتیاق هستند. گذشته میتواند مقاومتها و همچنین شک و تردیدهایی را ایجاد نماید، که دومی محرک نوآوریها میباشد. در صورت باز تعریف 4 اصل زیر که مستقیماً دارای کاربرد در دیجیتالسازی جنبههای ساخت میباشند، در انقلاب چهارم صنعتی نوآوری را میتوان به بهترین شکل ترویج داد و عدم قطعیت را بهترین شکل کاهش داد :
قابلیت همکاری
شفافیت اطلاعات
کمکهای فنی
تصمیمات غیر متمرکز
طراحی کامپیوتری در حال حاضر پایه بزرگترین کارهای اجرایی معماری و مهندسی میباشد که اجازه طراحیهای پیچیدهتر را میدهد، و امکان ارزیابی در مراحل اولیه و طراحی دقیقتر را میسر میسازد. اسکن لیزر، دستگاههای تلفن همراه، تجهیزات خاکبرداری قابل کنترل با کامپیوتر بطور شایعتری در پروژههای عمرانی ظاهر میشوند و ایمنی و تولید را افزایش میدهند. و ابزارهای مدیریت کامپیوتری و سیستمهای اتوماسیون ساختمانی ابری، بهرهبرداری از ساختمانها را هوشمندتر، پاسخگوتر، و از منظر اقتصادی به صرفهتر نمودهاند. هدف ما در استفاده از تکنولوژی دیجیتالسازی نباید فقط در بهترین کارهای اجرایی محدود گردد، بلکه باید در کارهای اجرایی معمولی نیز توسعه یابد که این موضوع نیاز به استانداردهای باز و با قابلیت دسترسی دارد که از کلیه دینفعان در کلیه مراحل تأمین حمایت نماید.
BuildingSMART یک قدرت جهانی در OpenBIM میباشد و مسئول توسعه و اجرای استانداردهای OpenBIM میباشد، که بسیاری از آنها توسط ISO یا CEN تدوین شدهاند.
استفاده از فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM - به عنوان بخشی از فرآیندهای کامپیوتری که میتواند منجر به یک طراحی جامع، هوشمند و یکپارچه در ساختمان شود مطرح میباشد، بطوریکه به صورت یک راه حل بهینه در هماهنگی با استانداردها و آییننامههای کنونی باشد. مدلسازی اطلاعات ساختمان بعنوان یک روش مدیریت اطلاعات (نه یک محصول نرم افزاری) براساس ایده استفاده مداوم از مدلهای دیجیتالی ساختمان در کل طول چرخه عمر از ابتدای طراحی مفهومی و مراحل طراحی دقیق، تا مرحله ساخت و فاز بهرهبرداری، بنا شده است. این مدلها شامل هندسه سه بعدی اجزای ساختمان و همچنین مجموعهای جامع از اطلاعات معنایی شامل عملکرد، مصالح و روابط میان اشیاء هستند. BIM به طور قابل ملاحظهای موجب افزایش جریان اطلاعات بین ذینفعان در تمام مراحل میشود و موجب افزایش کارایی از طریق کاهش تکرارها و خطا در دستیابی دوباره به اطلاعات و مستندات پروژه میگردد. کاهش اشتباهات در طراحی ساختمان و شفافیت فرآیند ساخت و در نهایت کاهش هزینهها و ریسک در رابطه با زمان و اتلاف بیش از حد بودجه از دیگر مزایای مدلسازی اطلاعات ساخت است. ضمن استفاده از مزایای بسیار آن، BIM در حال حاضر در بسیاری از پروژههای ساخت در سراسر جهان استفاده میشود.
هر استفادهای از BIM اشاره به مطالبات متفاوتی نسبت به سطح جزئیات هندسی و سطح اطلاعات ارائه شده توسط مدل دارد و اغلب با تعریف سطح توسعه مدل که یک مفهوم مهم در تعیین الزامات BIM است مشخص شده است. ایجاد محتوای واقعی BIM و پردازش آن برای اجرای موارد استفاده با استفاده از انواع برنامههای کاربردی مختلف به دست میآید. باتوجه به در دسترس بودن برنامههای کاربردی نرم افزاری مدرن، موانع تکنولوژیکی برای معرفی BIM وجود ندارد. در عین حال، استفاده از BIM نیازمند تغییرات اساسی در فرآیندها و رویههای کاری است. باتوجه به تقسیم بندی بخشهای مختلف صنعت ساخت، بیشترین انگیزه برای استفاده از BIM از مشتریانی است که باید روشهای BIM را تعیین و تقویت کنند. بخش دولتی در این زمینه نقش ویژهای دارد؛ از یک سو، قدرت کافی برای تغییر شیوههای کار در بخش ساخت را دارد و از سوی دیگر به مقررات دقیق مربوط به تهیه خدمات طراحی و ساخت احتیاج دارد. تجربه پذیرش گسترده BIM در کشورهای پیشرو نشان داده است که یک اراده سیاسی قوی برای هدایت دیجیتالی کردن صنعت ساخت لازم است .
با نگاهی به میزان پذیرش BIM در عمل، میتوان گفت که BIM در ایالات متحده آمریکا، در اواسط سال 2000 معرفی شد و از آن زمان به بعد همواره افزایش یافته است. بر این اساس، بخشهای بزرگی از صنعت AEC آمریکا در حال حاضر از روش BIM استفاده میکنند. در آسیا، سنگاپور و کره جنوبی از پیشرفته ترین کشورهای جهان هستند که دارای سابقه طولانی در ایجاد روشهای کاری BIM و پیگیری نقشه راههای دولتی BIM و دستورالعملهای BIM هستند. پیشگامان اروپایی کشورهای اسکاندیناوی هستند: فنلاند شروع به اجرای تعدادی از پروژههای آزمایشی BIM در سال 2001 کرد. براساس موفقیت این پروژهها، مجلس سنا در سال 2007 تصمیم گرفت که BIM را برای تمام پروژههای خود اجباری کند. بنابراین BIM امروزه در صنایع فنلاند گسترده است. نروژ و سوئد گامهای مشابهی برداشته و به میزان بالایی از تصویب BIM رسیدهاند. یکی دیگر از موارد توسعه بسیار مهم BIM، توسط دولت انگلیس در سال 2011 آغاز شد، که موجب شده است تا BIM از سال 2016 به بعد برای تمام پروژههای دولت مرکزی اجباری شود. درجه نفوذ BIM در تمام کشورهای فوق نشاندهنده موفقیت مشوقهایی است که توسط دولتها و مقامات دولتی ارائه کردهاند .
در بسیاری از کشورهای اروپایی، معرفی روش BIM در حال پیشرفت است. هلند، آلمان، فرانسه، و اسپانیا، نقشه راه پیادهسازی BIM را تنظیم کردهاند. اینها در کنار فعالیتهای اتحادیه اروپا، از جمله به روز رسانی دستورالعمل تدارکات دولتی است که اکنون کارفرمایان عمومی را قادر میسازد تا فرآیندهای کار دیجیتالی را تعریف کنند. یکی دیگر از ابتکارات مهم اتحادیه اروپا، انجمن کارگری اتحادیه اروپا است که هدف آن ایجاد یک شبکه مشترک اروپایی برای هماهنگ کردن استفاده از مدل سازی اطلاعات ساختمان در کارهای ساختمانی عمومی است. پارلمان اروپا تصویب BIM را با هدف "مدرنیزه کردن فرآیند تهیه و تضمین کارایی بیشتر" تشویق میکند. دستورالعمل اتحادیه اروپا یک فشار مهم برای اصلاح تدارکات ساخت عمومی اعضای اتحادیه اروپا خواهد بود . هنگامیکه BIM تصویب شود، فرآیند طراحی و ساخت یکپارچه را تسهیل میکند که باعث ساخت ساختمانهای با کیفیت بهتر و هزینه کمتر و مدت زمان پروژه میشود. همچنین BIM مدیریت تسهیلات را بهبود میبخشد و تغییرات احتمالی در آینده را پشتیبانی میکند.
این کتاب ضمن بررسی فناوری BIM با مرور تجربیات دیگر کشورها، به نقشه راه پیادهسازی مدل سازی اطلاعات ساختمان در ایران پرداخته است.
فهرست مطالب:
فصل 1: مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM)
فصل 2 :پیادهسازی مدلسازی اطلاعات ساختمان
فصل 3: نقشه راه؛ تکنیکها و فرآیندها
فصل 4 : نقشه راه پیادهسازی BIM در کشورهای مختلف
فصل 5 بررسی آماری و توزیع اندازه ذره
فصل 6: نقشه راه پیشنهادی پیادهسازی مدلسازی اطلاعات ساختمان در ایران
پیوستها
گروهبندی جدول
منابع و مراجع