صفر تا صد مراحل ساختمان سازی به زبان ساده

احتمالا زمانی که صحبت از ساختمان سازی و ساخت ساختمان (construction) می شود، اسکلت یک ساختمان نیمه آماده اولین تصویری است که در ذهنتان نقش می بندد. باید بدانید که اسکلت بندی، تنها یکی از مراحل ساختمان سازی است. اگر قصد دارید وارد پروسه ساخت و ساز شوید، بهتر است با مراحل ساختمان سازی از صفر تا صد آشنا شوید تا در اجرای آن دچار سردرگمی و مشکل نشوید.

 ساخت خانه های استاندارد با اصول و قوانین مهندسی، نتیجه دانش و عمل به جزئیات دقیق و به روز در این فرایند خواهد بود. مراحل ساختمان سازی شامل نقشه کشی ساختمان، دکوراسیون داخلی و گرفتن پایان کار ساختمان می شود. بیان مراحل و نکات این پروسه شما برای اجرای هر چه بهتر مراحل ساخت و ساز، در اختیار شما قرار می گیرد.

مهندسین عمران بخش مهمی از مراحل ساخت ساختمان را بر عهده دارند که با مباحث مقررات ملی ساختمان در این فرایند این مهندسان را یاری می کند. ساختمان های فولادی یک نمونه از ساختمان هایی است که در این مقاله قصد پرداختن به آن ها را داریم و در مبحث دهم مقررات ملی می باشد که می توانید دانلود مبحث ۱۰ را از رایان بوک انجام دهید.

مراحل ساختمان سازی به زبان ساده | مراحل ساخت ساختمان

تقریبا همه پروژه های ساختمانی از یک روند در ساخت پیروی می کنند. دانستن این فرآیند به شما کمک می کند تا در اجرای ایده خود برای ساخت یک ساختمان، تصمیمات آگاهانه تری بگیرید.

در ادامه سعی داریم مراحل ساختمان سازی را به زبان ساده بیان کنیم: به طور کلی می توان این مراحل را به دو بخش سفت کاری و نازک کاری تقسیم کرد. قطعا اول مراحل سفت کاری ساختمان انجام می شود و دارای مراحل مهمی است که بیشتر به استحکام و عمر مفید ساختمان کمک می کند و در مراحل نازک کاری، همان طور که از عنوان آن مشخص است، به جزئیات و ظریف کاری های ساختمان پرداخته می شود.

مرحله سفت کاری در ساخت ساختمان های مختلف

همان طور که به آن اشاره شد، سفت کاری شامل مراحلی است که به احداث کلی ساختمان منجر می شود و شامل گودبرداری، پی‌ ریزی، بتن‌ ریزی، فونداسیون، عایق‌کاری، سنگ‌کاری، نصب در و پنجره، نصب تیر و ستون، اجرای سقف، دیوار چینی خواهد بود.

دقت و توجه به استانداردهای لازم در این مرحله در ایمنی ساکنین و پیشگیری از وقوع خسارات مالی و جانی ناشی از حوادث غیر قابل پیش بینی مانند زلزله پیشگیری می کند. مهندسان عمران با مطالعه آیین نامه های کشوری مثل ۲۸۰۰، توانسته اند بخش بزرگی از اصول اولیه مقاومت دربرابر زلزله را رعایت کنند. با دانلود استاندارد ۲۸۰۰ به طور رایگان، گام بزرگی برای استحکام سازه های پیش رو بردارید.

۱. شروعی جذاب با دریافت دستور تهیه نقشه ساختمان

برای تهیه نقشه یک ساختمان شما ابتدا باید از شهرداری اجازه انجام آن را بگیرید. در یک نقشه ساختمانی جزئیاتی همچون متراژ، تعداد طبقات، کاربری، اتاق ها، حیاط، انباری و دیگر جزئیات مشخص شده است.

دریافت این اجازه نامه از شهرداری را می توان به عنوان اولین گام ساخت ساختمان دانست. برای اخذ این تاییده، کافی است مدارک زمین مورد نظر خود را به شهرداری ارسال کنید و دستور تهیه نقشه را دریافت کنید.

۲. مرحله نقشه کشی (تهیه پلان) | مهم و حیاتی!

اکنون شما تاییده تهیه نقشه ساختمان را دریافت کرده اید و می توانید نقشه کشی را به کمک متخصصان این حوزه انجام دهید. برای اینکه نقشه ساختمان، مطابق با ضوابط شهرسازی و معماری همچنین قوانین نظام مهندسی باشد، لازم است که مالک از مهندسان معماری که دارای پروانه اشتغال هستند، کمک بگیرد.

۳. دریافت شناسنامه ساختمان | شناسنامه ای فنی

بعد از تهیه نقشه، آن را مجددا برای شهرداری ارسال کنید تا با صدور تایید نهایی، پروانه ساخت ساختمان را صادر کند. به پروانه ساختمان، شناسنامه ساختمان نیز گفته می شود. باید بدانید که اگر نقشه تهیه شده شما، نیاز به تغییراتی داشته باشد، مهندس معمار باید این اصلاحات را اعمال و نسبت به اخذ تاییده از شهرداری اقدام کند.

همچنین طراح ساختمان می تواند نقشه ساختمان را اجرایی کرده و در طول پروسه ساخت، اگر نیاز به اصلاحات از سوی مالک، کارفرما یا حتی بر اساس قوانین نظام مهندسی باشد، آن ها را اعمال کند.

۴. گود برداری و اجرای فونداسیون | ورود بارهای زنده و مرده

گودبرداری، اولین دقایق تولد یک سازه است که عمر مفید ساختمان در آن آغاز می شود! یکی از مهمترین مراحل ساختمان سازی، گودبرداری و اجرای فوندانسیون است؛ چون اگر به صورت اصولی و با دقت و نظارت مهندس سازه انجام نشود، خطرات جبران ناپذیری را در آینده ایجاد خواهد کرد. توجه کنید که ساختمان جدید باید روی خاک سفت و مناسب ساخته شود. تعداد طبقات و میزان بارهای وارد شده به پی ساختمان در تعیین عمق گودبرداری اهمیت ویژه دارد.

با توجه به اهمیت این مرحله، بعد از گودبرداری نیز مقاومت خاک و زمین دوباره تست می شود. هدف از انجام مرحله گودبرداری این است که برای ساخت ساختمان جدید به زمین بکر برسیم. البته این مرحله اهداف دیگری هم دارد که می توان به پایین آوردن مرکز ثقل سازه اشاره کرد. فندواسیون را باید در نقطه ای قرار داد که امن باشد و در معرض مستقیم سیل یا یخبندان قرار نگیرد.

دو نوع گودبرداری در ساختمان انجام می شود:

• حفاظت شده یا مهاربندی شده
• حفاظت نشده یا مهاربندی نشده

در گوبرداری به روش محفاظت نشده، پایداری شیب ‌ها بدون ایجاد مهاربندی در خاک انجام می شود. این پایداری توسط جداره ‌های عمودی در بخش هایی از خاک‌ که خاصیت چسبندگی دارند، انجام پذیر است.

برای جلوگیری از گودبرداری غیراصولی، باید مشخصات زمین های اطراف تهیه شود و از نظر خطر گودبرداری مورد ارزیابی قرار گیرند و بر اساس خطرهای موجود، راهکارهای لازم سنجیده شود.

۵. بتن‌ ریزی و آرماتوربندی |راهی برای مقابله با نیروهای کششی!

بتن ریزی نیز یکی دیگر از مراحل ساختمان سازی است که باید با حساسیت بالایی انجام شود. بتن ریزی دارای ۷ مرحله است:

• آماده‌سازی (قالب‌بندی)
• اختلاط
• انتقال
• ریختن
• تراکم
• پرداخت
• عمل آوری

در این مرحله از ساخت، باید به اندازه ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر گودی که در مرحله قبل ایجاد کرده ایم را با بتن پر کنیم. بتن، بار وارده از سازه را تحمل می کند و باعث می شود تا ساختمان نشست نکند. بعد از بتن ریزی، بر اساس استاندارد و با توجه به نوع کاربری ساختمان، پی ساختمان با میلگردهایی آرماتوربندی می شود.

این مرحله از ساخت ساختمان، نقطه عطف مراحل ساختمان سازی است. چرا که زمانی که به عنوان یک مهندس عمران قصد آشنایی و افزایش رزومه خود در ارتباط با بازار کار مهندسی عمران هستید، گام بزرگی در این رزومه را مرحله گود برداری ایفا می کند.

۶. قالب‌ بندی و بتن‌ ریزی (تلاش برای مقاوم سازی ساختمان ها)

با توجه به اینکه استحکام ساختمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در این مرحله، قالب بندی بتن با استفاده از قالب های چوبی چرب شده انجام می شود. چرب کردن به این دلیل است که قالب ها به بتن نچسبد.

۷. اسکلت بندی ساختمان

اینکه شما در ساختمان خود از اسکلت بتنی استفاده کنید یا اسکلت فلزی، به این بستگی دارد که مشخصات فنی ساختمان شما چیست؟ اسکلت فلزی مقاوم تر خواهد بود، اما استفاده از اسکلت بتنی مقرون به صرفه تر است. چون قیمت فلزات استفاده شده در اسکلت ساختمان می تواند بسیار بیشتر باشد. اسکلت ساختمان از این جهت اهمیت زیادی دارد که ساختار و استحکام سازه را اسکلت بندی ساختمان تعیین می کند.

۸. دیوارچینی | با دیوارچینی مناسب، از زلزله فرار کن!

دیوار چینی ساختمان یکی از مهمترین مراحل در تعیین کیفیت سازه است. و باید با دقت و حساسیت زیادی انجام شود. برای دیوار چینی می توان به دو روش عمل کرد:

• استفاده از آجر یا دیوارهای پیش ساخته: استفاده از دیوارهای پیش ساخته به دلیل صرفه در هزینه خواهد بود. همچنین این دیوارها دارای استحکام مناسبی هستند و عایق خوبی برای صدا محسوب می شوند.
• استفاده از بلوک های آجری یا سیمانی: این شیوه قدیمی تر شده است و در حال حاضر رایج نیست.

بعد از اتمام کار دیوارچینی، بهتر است بتن پاشی انجام شود که این کار باعث استحکام بیشتر خواهد شد.

به این مراحل ساخت ساختمان، سفت کاری گفته می شود و در ادامه وارد مراحل نازک کاری ساختمان می شویم.

مرحله نازک کاری + شروع کار مهندس معمار

بعد از اتمام مراحل سفت کاری، نوبت به نازک کاری ساختمان می رسد. این مراحل بیشتر به موارد ظاهری ساختمان مربوط می‌شود. مراحل نازک کاری در ادامه بیان می شود.

۱. پوشاندن دیوارها و گچ‌ کاری (شمشه)

اولین مرحله از مراحل نازک کاری ساخت ساختمان، گچ کاری یا همان سفید کاری است. در این مرحله مسطح کردن دیوارها با گچ انجام می شود. هدف از انجام آن، تراز کردن دیوارهاست. مراحل نازک کاری ساختمان تحت نظارت مهندس معماری انجام می شود. اگر تمایل به مقایسه و چند تفاوت مهندس عمران و معماری دارید، می توانید به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

۲. کف سازی، آب‌ بندی و فرش کردن کف با ملات

کف ساختمان را باید با لایه ای از ملات پوشاند و بعد از خشک شدن، کف خانه با موزاییک، کاشی یا … پوشانده و آب بندی می شود. استفاده از مصالح بر اساس نوع کف تفاوت دارد.

انواع مصالح رایج در کف سازی شامل این موارد است:

• موزاییک
• کاشی و سرامیک
• سنگ
• پارکت
• بتن
• کف پوش

۳. کاشی‌ کاری دیوارها

برای انجام این مرحله باید دیوارها را با شاقول کاشی کاری کرد و بعد از اتمام و خشک شدن، با استفاده از سیمان سفید بندکشی می شود.

۴. تکمیل سقف (دارای اهمیتی وصف ناشدنی!)

برای تکمیل سقف ساختمان نیز می توانیم از سقف های کاذب استفاده کنیم یا از روش های سنتی مانند گچ کاری استفاده کرد. انواع مختلف سقف ‌های ساختمانی موجود به شرح زیر است:

• سقف کامپوزیت (سقف مرکب)
• سقف چوبی
• سقف تیرچه بلوک
• سقف طاق ضربی
• سقف حفره وافل
• سقف پیش ‌تنیده
• سقف یوبوت
• سقف کوبیاکس

۵. اجرای نما؛ جذاب برای عموم مردم!

اجرای نمای ساختمان جزو مراحل آخر در ساختمان سازی است. دقت داشته باشید که باید برای اجرای نما تاییده شهرداری داشته باشید. نمای ساختمان بر اساس مصالحی که استفاده می شود متفاوت است:

• نمای آجری
• نمای کامپوزیتی
• نمای سیمانی
• نمای سنگی
• نمای شیشه ای
• نمای بایرامیکس
• نمای چوبی
• نمای اتیکس
• نمای سرامیکی
• نمای مینرال
• نمای رومی
• نمای کنیتکس
• نانو نما

۶. رنگ کاری و دیزاین دیوار (زیبا و دلنشین)

رنگ کاری معمولا بعد از خشک شدن گچ انجام می شود و می توان آن را جز آخرین مراحل ساختمان سازی دانست. بعد از انجام این مرحله و تمیزکاری، می توانید ساختمان را به مالک تحویل دهید.

مرحله دکوراسیون داخلی؛ ماندگار و مهم!

بعد از این که همه اجزای ساختمان، ساخته شد و مرحله نازک کاری نیز به پایان رسید، می توانیم دکوراسیون داخلی را در ساختمان آغاز کنیم. نصب کابینت، کمدهای دیواری، شیرآلات و سرویس بهداشتی و… جزو اجرای دکوراسیون محسوب می شود. مجری ساختمان به طور معمول اجرای این موارد را انجام می دهد.

مطالعه بهترین کتاب های مهندسی عمران می تواند کمک بسیاری به این مهندسان در زمینه اجرای مراحل ساخت ساختمان و ساختمان سازی کند.

پایان کار ساختمان سازی و تهیه نقشه ازبیلت

بعد از اتمام تمام مراحل بیان شده، بهتر است نسبت به تهیه نقشه ازبیلت ساختمان اقدام کنید. نقشه ازبیلت بیشتر برای اعلام گزارش از وضعیت موجود و اجرا شده سازه ساختمان است و تفاوت های ساختمان اجرا شده با نقشه ساختمانی را نشان می دهد. یکی از فواید تهیه نقشه ازبلیت این است که بدانیم در آینده چه کارهایی باید برای ساختمان انجام دهیم.

در این مرحله مالک ساختمان می تواند با مراجعه به شهرداری برای درخواست گواهی پایان کار اقدام کند. این گواهی نشان دهنده این موضوع است که ساخت ساختمان منطبق با قوانین فنی و شهرسازی انجام شده و مورد تایید شهرداری و سازمان نظام مهندسی است. بعد از بازدید کارشناس فنی شهرداری از ساختمان و بررسی شناسنامه فنی ملک، گواهی پایان کار ساختمان صادر می شود.

مدارک لازم برای اخذ گواهی پایان کار ساختمان به شرح زیر است:

• اصل و کپی سند مالکیت
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی مالک
• اصل و کپی فیش عوارض نوسازی سالیانه
• اصل و کپی فیش آب ، برق ، گاز و تلفن
• برگه اتمام عملیات ساختمانی و تاییدیه استاندارد برای آسانسور
• اصل و کپی پروانه ساختمانی
• نقشه معماری ملک با مهر شهرداری

نتیجه گیری درمورد ساخت ساختمان

مراحل ساختمان سازی نکات و پیچیدگی های خاص خود را دارد. ساخت یک ساختمان استاندارد، مستلزم به کارگیری متخصصان مجرب و استفاده از تجهیزات با کیفیت می باشد. برنامه ریزی و زمان بندی مناسب نیز به شما کمک می کند پروژه ساخت و مراحل ساختمان سازی از نظر اقتصادی و زمانی بهینه شود. اگر قصد ساخت یا بازسازی منزل خود را دارید، دانستن صفر تا صد مراحل ساختمان سازی می تواند به شما کمک کند.

مراحل مهم ساختمان سازی را می توان به دو بخش سفت کاری و نازک کاری تقسیم کرد که در هر کدام از این مراحل باید به جزئیات و استانداردهای لازم توجه کنید تا در گرفتن پایان کار ساختمان دچار مشکل نشوید. رایان بوک به عنوان یکی از بزرگترین مراجع خرید کتب تخصصی دانشگاهی امیدوار است که از این مقاله نهایت بهره را برده باشید.