چطور کتاب چاپ کنیم؟ صفر تا صد مسیر چاپ کتاب

همه ما تا حد زیادی به اهمیت کتاب و کتاب خوانی واقف هستیم، در دنیای امروزی و این عمر محدود، فرصت تجربه تام و تمام همه چیز وجود ندارد؛ کتاب راه میانبری است به سمت استفاده از تجربیات دیگران. ما به شما مژده می‌دهیم که مسیر چاپ کتاب آنچنان که به نظر میرسد، سخت و طاقت فرسا نیست و رسیدن به مقصد تنها ماحصل طی کردن مراحلی مشخصی از جمله انتخاب انتشارات، گرفتن مجوز، صفحه آرایی و… است.

مراحل چاپ کتاب از ابتدا تا انتها

اگر می خواهید بدانید چگونه کتابمان را چاپ کنیم تنها نیاز است مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.

مرحله اول ویراستاری کتاب

اولین پاسخ برای چگونه یک کتاب چاپ کنیم بی شک بخش ویراستاری است. در مرحله ویراستاری در صورتی که تخصصی در این زمینه ندارید، باید کتاب را به صورت تایپ شده به یک ویراستار متخصص بدهید تا تمام مشکلات آن را از نویسه ها تا علائم نگارشی محتوا، با توجه به دستور زبان فارسی و رسم و الخط معیار بازنگری و اصلاح کند. این مرحله یکی از مهم ترین مراحل چاپ کتاب شما است و نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد.
در واقع ویراستار با علم و هنر خود خطاهای فنی، نگارشی، دستوری و زبانی تمام متن شما را رفع می‌کند و محتوای نوشته شده را به صورت دقیق بررسی می‌کند. پس از ویراستاری متن کتابتان، مجددا محتوا به شما بازگردانده می‌شود و از آن جایی که در بعضی از بخش های کتاب شما مشخصا تغییراتی به وجود آمده است؛ پس از بررسی از سمت شما برای بخش های تغییر کرده پیشنهادات جایگزین مطابق با اصول ویراستاری داده می‌شود تا خروجی هرچه جذاب تر و بی نقص تر باشد.

مرحله دوم صفحه آرایی کتاب

پس از ویراستاری وارد مرحله دوم از پاسخ به سوال چگونه کتاب خود را چاپ کنیم می‌شویم؛ اینجا مرحله زیبا سازی و اضافه کردن جذابیت های بصری، نظم و ترتیب به کتاب است. این همان بخشی است که جدا از نگارش خوب کتاب، باعث جذب کاربر و ترغیب او برای بیشتر خواندن می‌شود؛ بنابراین عجیب نیست اگر صفحه آرایی را به نوعی تبلیغات بدانیم! علاوه بر اضافه کردن جذابیت های بصری در صفحه آرایی؛ شابک، پیشگفتار، شناسنامه کتاب، فهرست، پاورقی و… نیز انجام می‌شود.
حفظ تعادل در این بخش یکی از مهم ترین اصول صفحه آرایی است؛ یعنی علاوه بر اینکه باید سعی کنیم تا جذابیت های بصری به گونه ای قانع کننده مخاطبین هدف را تنها با چند ورق ترغیب به خرید نمایند، زیاده روی در این کار باعث حواس پرتی مخاطب از محتوای صفحه شما خواهد شد؛ بنابراین صفحه آرایی یک شمشیر دو لبه است و تنها یک متخصص حرفه ای از پس آن بر می‌آید. نکته آخر این است که به طور کلی صفحه آرایی بیشتر به منزله حروف چینی است.

مرحله سوم گرفتن مجوزهای مرتبط با چاپ کتاب

سومین مرحله از چگونه کتاب چاپ کنیم مرتبط با اخذ مجوزات مختلف است. این مرحله تقریبا مهمترین اقدامی است که قبل از چاپ کتاب باید انجام دهید. سه مجوز اساسی قبل از چاپ عبارت اند از جواز چاپ، فیپا و شابک. هر کدام از این موارد را به تفصیل برایتان بررسی کرده ایم.

شابک چیست؟

اگر بخواهیم به ساده ترین شکل ممکن شابک و کارکرد آن را تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم شابک یک کد استاندارد جهانی برای کتاب است. این code بین ۱۰ تا ۱۳ عدد است و مختص به کتاب شما صادر می‌شود؛ به طوری‌ که هر تعداد چاپ مجدد داشته باشید این کد تغییری نمی‌کند.

ثبت کتاب در سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور با نام مولف h4

نام این مجوز فیپا است. فیپا در واقع همان تهیه لیست فهرست کتاب قبل از اینکه چاپ شود و آماده سازی اطلاعات مورد نیاز برای تشخیص آن است. این مرحله هم بر اساس استانداردهای جهانی صورت می‌گیرد و هدف آن کم کردن هزینه ها و سهولت دسترسی کتابخانه ها مراکز پژوهشی به اطلاعات منسجم درباره کتاب است.

اخذ مجوز چاپ h4

موسسه و انتشاراتی که در چاپ کتاب شما دخیل است؛ یک نسخه از کتاب را برای سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال می‌کند و این سازمان پس از بررسی های دقیق مجوز چاپ کتاب را صادر خواهد کرد.

مرحله چهارم دیزاین و طراحی جلد کتاب h3

این قسمت بسیااار مهم است لطفا آن را جدی بگیرید!
هنوز هم افراد زیادی یک کتاب را تنها از روی جلو آن قضاوت می‌کنند؛ بنابراین جلد کتاب به عنوان یکی از مهم ترین عواملی که به خرید منجر می‌شوند؛ باید حرفه ای، معنادار و زیبا دیزاین شود. داشتن ایده های نو و همکاری طراح و نویسنده در این بخش بسیار مهم است تا محصول نهایی یک اثر هنری ارزشمند و ترغیب کننده باشد.

مرحله پنجم چاپ کتاب h3

در این مرحله فایل نسخه نهایی کتاب به چاپ خانه ارسال می‌شود و پس از تایید، فرایند چاپ فیزیکی کتاب شروع می‌شود. پس از صحافی که مرحله آخر است کتاب شما به صورت تمام و کمال آماده می باشد.

مرحله ششم انتشار الکترونیک کتاب (دلخواه) h3

درصورت تمایل می‌توانید کتاب خود را به صورت الکترونیکی در پلتفرم هایی نظیر کتابراه و طاقچه و… منتشر کنیدو فراموش نکنید که این مرحله هم ملزوم به دریافت مجوزات خاص خود است.

هزینه چاپ کتاب؛ چگونه کتاب منتشر کنیم h2

پس از پاسخ به سوال چگونه کتاب خود را چاپ کنیم، نوبت به بررسی هزینه های چاپ کتاب می رسد. هزینه ثابتی برای چاپ کتاب وجود ندارد؛ اما یکسری از فاکتور ها می‌توانند بر آن اثرگذار باشند که در زیر به اختصار درباره هر کدام توضیح می‌دهیم.

تعداد صفحات h3

تعداد صفحات بی شک تاثیر گذار ترین مورد بر هزینه های چاپ کتاب است. عموما موسسات انتشاراتی تعداد صفحات اولیه را در نظر می گیرند و تعداد صفحات پس از طراحی و صفحه آرایی تغییری بر هزینه این بخش اعمال نمی‌کند؛ با این حال همه چیز بستگی به قوانین انتشارات مورد نظر شما دارد.

قطع کتاب h3

در برخی کتاب ها که حاوی نمودار، جداول و امثال این موارد هستند، قطع وزیری مورد قبول تر است تا کتاب مورد نظر چیدمان و خروجی زیبا تر و قابل فهم تری داشته باشد. به علاوه در مواردی هم قطع رقعی برای کتاب شما مناسب تر است؛ در هر صورت این مورد می‌تواند بر هزینه چاپ کتاب اثر گذار باشد.

تیراژ

تیراژ کتاب بسیار مهم است به لحاظ منطقی هم فرق می‌کند که شما یک جلد از کتابتان را بخواهید یا ۲۰ جلد و یا بیشتر!

نحوه تحویل کتاب

نیازی به توضیح این مورد نیست مانند تمام موارد دیگر نحوه تحویل و ارسال نهایی بر قیمت نهایی اثر مستقیم دارد.
توجه داشته باشید که نحوه پرداخت هزینه های چاپ کتاب عموما به صورت ۵۰ درصد مبلغ قرارداد در زمان عقد و ۵۰ درصد در مرحله آخر است.

چه تیراژی برای چاپ کتابمان مناسب است؟

یکی از چالشی ترین سوال هایی که حتی قبل از سوال چطور کتاب چاپ کنیم پرسیده می شود، تعداد تیراژ های نهایی کتاب است. در واقع شما باید تعیین کنید که چه تعداد کتاب در نهایت چاپ و منتشر خواهد شد. برای مثال اگر شما ۱۰ هزار تیراژ برای کتاب خود در نظر گرفته باشید و در انتها تنها ۲ هزار فروش داشته باشید، عملا ۸ هزار کتاب روی دستتان می‌ماند.
تنها روش و راه ممکن برای برآورد صحیح این تعداد، شناسایی مخاطبان هدف و تعیین تعداد از روی این مسئله است. همچنین توصیه می‌کنیم که در مرحله اول تعداد محدودی از کتابتان را چاپ کنید و در صورت گرفتن بازخورد مثبت با توجه به بازه زمانی مشخص مجددا اقدام به چاپ کتابتان نمایید تا با خیالی راحت تعداد تیراژ نهایی را مشخص کنید.

برای بار دوم چگونه کتابم را چاپ کنم؟

تجدید چاپ کتاب می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد مثلا محبوبیت بالای کتاب یا هر چیز دیگری. نکته مهم این است که تجدید چاپ مجدد کتاب فقط با همکاری انتشارات قبلی ممکن است؛ اما درصورتی که نسخه دومی برای کتابتان داشته باشید، می‌توانید از خدمات انتشارات دیگر استفاده کنید.

مراحل چاپ کتاب با همکاری موسسات

مراحل چاپ کتاب توسط موسسات نیز فرایندی مشابه آنچه در قسمت مراحل چاپ کتاب گفتیم دارد؛ به همین خاطر در قسمت زیر تنها به طرح عناوین آن می‌پردازیم و بررسی میکنیم که پاسخ به سوال “چجوری کتاب چاپ کنیم” با همکاری موسسات چگونه است.
۱- ارسال فایل به انتشارات مورد تایید شما
۲- بررسی فایل کتاب شما از سمت انتشارات و رد یا تایید درخواست همکاری
۳- تدوین قرارداد و تعیین هزینه چاپ
۴- پیگیری کارهایی نظیر ویراستاری، صفحه آرایی، طراحی جلد و… توسط انتشارات
۵- دریافت شماره شابک (این مرحله برای کتاب های علوم پایه ۷ روز طول می کشد و برای کتاب هایی که در حوزه علوم انسانی هستند بیش از یک ماه به طول می انجامد.)
۶- گرفتن مجوز فیپا
۷- اخذ مجوز چاپ بر اساس مجوز وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی. در این بخش هم کتاب های علمی معمولا یک روزه مجوز می‌گیرند؛ اما کتاب های علوم انسانی تقریبا به ۳۰ روز زمان نیاز دارند.
۸- طراحی جلد و اخذ مجوز
۹- در آخر فرستادن اثر نهایی به لیتوگرافی، چاپخانه و در انتها صحافی. این مرحله هم بین ۲۰ روز تا یک ماه معمولا زمان می‌برد.

خلاصه ای از نحوه چاپ کتاب

پاسخ با سوال چطور کتاب چاپ کنیم بسیار ساده است اما این پروسه نیازمند صبر، ممارست و پیوستگی است تا به نتیجه غایی ختم شود. تنها راه آسان برای پیمودن این مسیر قرارداد بستن با موسسه های انتشارات و سپردن صفر تا صد کارها به آن ها است؛ هر چند شکی نیست که خودتان هم از پس این چالش بر می‌آیید. برای این کار نیاز به مراجعه به یک ویراستار، کسب مجوزهای مورد نیاز، صفحه آرایی و مواردی این چنینی دارید تا یک یادگار زیبا از خودتان در این جهان برای آیندگان بگذارید.