مدیریت پروژه چیست و چگونه پروژه ها را مدیریت کنیم؟
پروژه تلاشی موقت برای تولید محصول یا نتیجه ای منحصر به فرد می باشد. مدیریت پروژه (Project management) با به کارگیری دانش، مهارت، ابزار و تکنیک در طیف وسیعی از فعالیت ها تعریف می شود که برای برآورده شدن الزامات یک پروژه انجام می شوند. فرایند (Project management) تا قبل از قرن ۲۱ به صورت غیررسمی مورد استفاده قرار می گرفت اما از آن دوران به بعد تبدیل به یک حرفه به صورت مجزا شده است. اگر می خواهید درباره این که مدیریت پروژه چیست، اطلاعاتی را کسب کنید تا پایان با ما همراه باشید.
مدیریت پروژه (Project management) چیست؟
ریشه فرایند (Project management) به روش ها و فرآیندهایی گفته می شود که حدود صد سال پیش در کسب و کار توسعه پیدا کرد؛ اما در سال های اخیر، مدیریت پروژه های کوچک رشد چشمگیری داشته است و به عنوان یک عملیات مجزا در تجارت مورد استفاده قرار می گیرد و در صحنه تجارت جهانی، یعنی جایی که شرکت های مختلف دائما به دنبال رسیدن یک مزیت و به صورت رقابتی هستند، به یک عامل اصلی تبدیل شده است.
مدیران پروژه برخلاف مدیران تجاری شرکت، خود را فقط محدود به نظارت بر یک جنبه نمی کنند و برای رسیدگی با مسائل مدیریتی محدودیت زمانی ندارند اما مدیران پروژه وظیفه پیچیده ای را برعهده دارند. آن ها باید تمام جنبه های پروژه را بررسی کنند و از اجرای درست آن ها در محدوده بودجه ای که برای آن ها تعیین شده، اطمینان حاصل کنند.
مدیران پروژه های مسکونی و تجاری با رعایت مقررات ملی ساختمان می توانند بخشی از نکات لازم را در طرح و اجرای ساختمان های فولادی اجرایی کنند که این کار با دانلود مبحث ۱۰ امکان پذیر می باشد.
افرادی که می خواهند در پروژه های عمرانی موفق عمل کنند باید مهارت های خاصی را کسب کنند و در روند موفقیت در پروژه های عمرانی با دانلود کتاب های مهندسی عمران می توانید بهتر گامی موفق در این مسیر بردارید و همچنین مجوزهایی را بگیرند که صلاحیت خود را در انجام این شغل تایید کنند، همچنین باید بتوانند با دیگران به خوبی ارتباط برقرار کنند. افرادی که سختی و پیچیدگی های این کار را به خوبی انجام می دهند، این شغل می تواند بسیار لذت بخش باشد.
۵ ویژگی یک پروژه
- پروژه ها به صورت موقتی هستند یعنی در زمان مشخصی آغاز می شوند و در مدت مشخصی هم به پایان می رسند.
- هر پروژه هدف های مشخصی را دنبال می کند که باید با کیفیت مناسب تحقق پیدا کنند.
- یک پروژه منحصر به فرد است یعنی مجموعه ای از اقدامات به صورت روتین نیست و مجموعه اقداماتی است که برای حرکت به یک هدف منحصر به فرد طراحی شده اند. در نتیجه تیم یک پروژه از افرادی تشکیل می شود که معمولا با هم کار نمی کنند اما مجموع اقدامات آن ها هدف نهایی را برآورده می کند. گاهی ممکن است تیم یک پروژه از افراد و سازمان های گوناگون از مناطق مختلف جهان تشکیل شود.
- هر پروژه ممکن است با محدودیت هایی روبه رو شود. پروژه باید در زمان محدود با توجه به بودجه ای که در دسترس دارد به گونه ای انجام شود که کیفیت برآورده شود.
- در صورتی که عدم قطعیت مسیر انجام یک پروژه از قبل مشخص نباشد، مانند راه رفتن در یک جاده مه آلود است. همین عامل یکی از ویژگی های پروژه با عملیات و تولید را نشان می دهد. در کار تولیدی همیشه مسیر مشخص است و فرآیند ها به تناوب تکرار می شوند اما در طول پروژه گاهی مجبور به تغییر مسیر و تعریف مجدد فرآیند ها می شویم.
مدیر پروژه کیست؟
مدیر پروژه فردی است که پروژه را بررسی می کند تا از انجام درست آن در محدوده زمانی و مالیِ اطمینان حاصل کند و در واقع کسی که فرایند (Project management) را بر عهده گرفته است. در سازمان های بزرگ، این کار ساده نیست و نیاز به کمک و مشارکت افراد زیادی است. مدیر پروژه باید یک برنامه زمانی آماده کند که در این برنامه وظایف هر کدام از اعضای گروه را مشخص و برای هر شخص وظیفه خاص و یک زمان مشخص را تعیین کند.
یکی از اولین وظایف مدیر پروژه این است که هدف پروژه را مشخص کند و با جزئیات توضیح دهد که پروژه قرار است به چه چیزی دست پیدا کند.
همچنین مدیر پروژه در کنار برنامه زمانی، باید بودجه را هم مشخص کند. بودجه باید طوری مشخص شود که بدون اصراف و ولخرجی، بتواند هزینه های غیرقابل پیش بینی را نیز پوشش دهد. بعد از این که پروژه شروع شد مدیر پروژه باید مطمئن شود که همه اعضا منابعی که برای رسیدن به اهداف شان مورد نیاز است، در اختیار دارند.
مدیر پروژه از روش مسیر بحرانی برنامه ریزی می کند. بسیاری از افراد مثل مهندسان برق، مسیر های مختلفی از مدیریت مالی پروژه را پیش می برند تا به کسب درآمدهای بالا دست پیدا کنند. به همین علت در مقاله ای به کسب درآمد از رشته مهندسی برق پرداخته ایم که بسیار می تواند کمک حال شما باشد.
روش مسیر بحرانی در واقع فرمولی است که فعالیت های مختلف پروژه را به ترتیب و به صورت مؤثر زمان بندی می کند. بعد از این که برنامه زمانی مشخص شد، مدیر پروژه باید مدیران خود را در جریان پیشرفت پروژه قرار دهند و انتظاراتی که از اعضای تیم می رود به آن ها گفته شود و نسبت به بودجه ای که دارند به ترین منابع را در اختیار آن ها قرار دهد.
فرآیند مدیریت پروژه شامل چند گروه می باشد؟
راهنمای پیکره دانش مدیریت پروژه پنج گروه از فرآیند مدیریت یکپارچه پروژه را مشخص می کند که تحت عنوان رویکرد سنتی به مدیریت پروژه نیز شناخته می شوند. مدیر پروژه باید به این فرآیندها توجه کند و هر یک از اعضای تیم نیز باید آن ها را به خوبی به اجرا درآورند. این پنج گروه عبارت اند از:
- آغاز
- برنامه ریزی
- اجرا
- نظارت و کنترل
- اتمام
این گروه ها را به عنوان یک سری اقدامات و فعالیت هایی معرفی می کند که با هم رابطه متقابل دارند و برای رسیدن به نتیجه یا هدف از پیش تعیین شده به اجرا در می آیند.
پیشگامان مدیریت یکپارچه پروژه
مدیریت یکپارچه پروژه در قرن ۲۱ به کمک استراتژی هایی تکامل پیدا کرد که این استراتژی ها توسط پرسنل نظامی در جنگ جهانی دوم برای نظارت بر پروژه های بزرگ استفاده می شد که شامل هزاران نفر و تجهیزات نظامی وسیعی بود. به طوری که ریشه های مدیریت یکپارچه پروژه را می توانیم در پروژه های بزرگ دولتی مخصوصا پروژه های مربوط به ساخت خطوط راه آهن بین قاره ای ببینیم.
تیلور با معرفی مفهوم مدیریت هر مرحله از کار روزانه برای کارگران، تجارت صنعتی را متحول کرد. تیلور به جای اینکه از کارگران بخواهد بیشتر تلاش کنند، استراتژی هایی برای انجام کار هوشمندانه پایه گذاری کرد و در نتیجه بازدهی را بالا برد. هنری گانت که یکی از دستیاران تیلور بود و در کشتی سازی مهارت داشت، در طول جنگ جهانی اول، ایده استفاده از نمودارهای مختلف برای انجام بعضی از وظایف را توسعه داد.
کارهای گانت باعث شد که مدیریت یکپارچه پروژه به عنوان رشته ای مجزا در محیط کاری، در مطالعات روانشناسی صنعتی و مدیریت منابع انسانی و بازاریابی شناخته شود. در جنگ جهانی دوم، مدیران صنعتی و نظامی شروع به استفاده از فرآیندهای مدیریتی و استراتژیک دقیق تری کردند تا بتوانند بیش ترین بهره را از نیروی کار بگیرند. این استراتژی ها شامل نمودارهای شبکه ای و روش مسیر بحرانی بود.
این فعالیت ها خیلی زود در صنایع مختلف رواج پیدا کردند. اما جزئیات آن ها در دوره های زمانی و صنایع مختلف متفاوت بود. برای رسیدن به موفقیت، تمامی پرسنل و سیستم های مختلفی که در تجارت وجود دارند، باید با هم هماهنگی داشته باشند تا بتوانند به موفقیت دست پیدا کنند و پروژه را به خوبی به نتیجه برساند.
مدارک در مدیریت پروژه
مدیر پروژه با توجه به زمینه فعالیتی که دارند، می توانند مدرکی در موضوعاتی مثل مهندسی عمران برای نظارت و بررسی پروژه های ساختمانی باشد.مدرک (MBA) هم برای مدیران پروژه در رشته های مختلف مفید است. همچنین خود رشته مدیریت پروژه، گواهی نامه های خاصی دارند که داشتن آن ها ضروری است. یکی از مهم ترین آن ها، گواهی نامه تخصص مدیریت پروژه یا به اصطلاح (PMP) می باشد که از طرف موسسه مدیریت پروژه به متقاضیان داده می شود.
دارا بودن گواهی نامه PMP شرط لازم خیلی از شرکت ها برای استخدام مدیر پروژه می باشد.
پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر در زمینه رشته های مهندسی عمران به سایت رایان بوک که به صورت تخصصی در زمینه فروش کتب دانشگاهی چاپی و دیجیتال فعالیت دارد مراجعه کنید و کتاب های تخصصی رشته عمران که بسیار معتبر هستند را خریداری و مطالعه کنید.
شغل های مناسب مدیران پروژه
معمولا مدیران پروژه می توانند مشاغل مختلفی را بر عهده بگیرند که این مشاغل به شرح زیر است:
۱. هماهنگ کننده پروژه
کارمندانی که این شغل را بر عهده دارند، معمولا به کارهای اداری مرتبط با پروژه های بزرگ رسیدگی می کنند، جلسات را هماهنگ و اطلاعات را به افراد انتقال می دهند.
۲. مسئول زمان بندی پروژه
این فرد سیستم نرم افزاری که برای پروژه های بزرگ مورد نیاز است را کنترل می کند و در صورت نیاز آن را به روز رسانی می کند. تغییرات برنامه ها و فرجه های زمانی را وارد سیستم می کند. در واقع این کار بیشتر یک وظیفه فنی است تا مدیریتی.
۳. دستیار مدیر پروژه
شخصی که این مسولیت را بر عهده می گیرد در مواقع نیاز به مدیر پروژه کمک کند. معمولا بخش های مختلفی از پروژه به این افراد داده می شود که زیر نظر مدیر پروژه کارها را بررسی می کنند.
۴. مدیر پروژه
وظیفه مدیر پروژه بررسی و نظارت بر پروژه از زمان شروع تا زمان تکمیل پروژه است.
۵. مدیر پروژه ارشد
این فرد بر چند پروژه به صورت همزمان نظارت دارد، پروژه های مختلف را با هم هماهنگ می کند و در مورد اولویت ها تصمیم گیری می کند. همچنین بودجه و منابع مورد نیاز تمامی پروژه را مدیریت می کند.
نکات مهم در مورد مدیر پروژه
شرکت هایی که به مدیریت زمان پروژه های خود دقت زیادی دارند موفق تر از سایر شرکت ها هستند. زیرا این شرکت ها اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت خود را به خوبی می شناسند و با صرف وقت و هزینه تلاش می کنند به بهترین نتیجه را برای کسب و کار خود رقم بزنند. زمانی که یک شرکت از مدیر پروژه استفاده می کند، تمامی افراد آن شرکت سعی می کنند برای تحقق اهداف پروژه قدم بردارند و همین عامل باعث می شود که شرکت به اهداف مشخص شده خود برسد.
سوالات متداول
شغل های مناسب مدیران پروژه کدامند؟
هماهنگ کننده پروژه – مسئول زمان بندی پروژه – دستیار مدیر پروژه و…
مدیر پروژه کیست؟
مدیر پروژه فردی است که پروژه را بررسی می کند تا از انجام درست آن در محدوده زمانی و مالیِ اطمینان حاصل کند و در واقع کسی که فرایند (Project management) را بر عهده گرفته است. اطلاعات بیشتر در مقاله بیان شده است.
