بزرگترین زلزله ایران (معرفی ۱۲ زلزله مرگبار در ایران!)

آیا می دانید بزرگترین زلزله ایران کدام است؟ یکی از ترسناک ترین اتفاقاتی که برای هر فردی می تواند بیفتند، گیر کردن زیر آوار ساختمان، ناشی از بروز زلزله می باشد. گاهی اوقات اکثر ساختمان های یک شهر توانایی و قدرت مقابله با این زمین لرزه ها را ندارند؛ اما برخی ساختمان ها هم با رعایت تمام نکات ضروری در ساخت سازه، توانسته اند درمقابل این بلایای طبیعی دوام بیاورند.

در این میان مهندسین عمران نقش بسزایی در استحکام این ساختمان ها داشته اند و آموزش های زیادی از آیین نامه های ملی گرفته تا کتاب های جانبی کسب کرده اند. به همین دلیل برای مهندسین عمران توصیه می شود که کتب مربوط به زلزله را مطالعه کنند. یکی از کتاب ها، آیین نامه ۲۸۰۰ می باشد که می توانید با کلیک بر روی دانلود استاندارد ۲۸۰۰ این آیین نامه ارزشمند را رایگان دانلود کنید.

طی سال‌های اخیر شاهد وقوع زمین لرزه‌های شدید و بزرگ در ایران بوده‌ایم که بسیاری از آن‌ها علاوه بر وارد کردن آسیب‌های فراوان موجب بروز خسارات مالی و جانی فراوانی شده‌اند. کشور ما ایران با قرار گرفتن بر روی صفحات مناطق عربستان و اوراسیا و حرکت این ورقه‌ها به سمت شمال عربستان موجب بروز شدیدترین زلزله های ایران می‌شوند.

علت وقوع زلزله در ایران

آیا می دانید علت وقوع زلزله چیست؟ هرگاه فشار سنگ‌ها درون زمین بیش از اندازه شود و طبقات درونی را دچار تزلزل کند، زمین لرزه یا زلزله اتفاق می‌افتد. در واقع فشار وارد آمده موجب ایجاد ترک و از هم گسیختگی داخلی سنگ شده و این تکه‌ها در امتداد یکدیگر بر روی سطح هم می‌لغزند و حرکت می‌کنند. در این هنگام انرژی‌هایی در اثر این حرکات درون سنگ‌ها ذخیره می‌شوند. در اثر افزایش این انرژی، فشار وارد آمده در برابر مقاومت سنگ‌ها غالب شده و انرژی نهفته شده خارج می‌شود که زلزله را به وجود می‌آورد.

پوسته زمین برخلاف اسیر منظومه‌های شمسی یکپارچگی نداشته و به صورت تکه‌های جدا از هم بر روی قسمت گوشته مذاب در حال حرکت است. همین امر موجب می‌شود تا صفحات تکتونیکی در مناطق مختلف به صورت‌های متفاوت از یکدیگر جدا، بر روی هم کوبیده شده و یا قرار گرفتن یکی زیر یکی دیگر باشد.

علاوه بر این با توجه به این تغییرات موجود در پوسته زمین و کوتاه شدن آن، انرژی‌ها به صورت زمین لرزه خود را نشان می‌دهند. در برخی موارد پدیده کوتاه شدن پوسته زمین به صورت پی‌درپی و آرام انجام می‌شود و در مواقع دیگر همراه با سکون صورت می‌گیرد. در نهایت این حالت از زمین به شکل زلزله خود را نشان می‌دهد.

با توجه به اینکه در ۲ دهه گذشته شدیدترین زلزله های ایران به عمق ۷ ریشتر در دو منطقه مجزا رخ داده است می‌توان گفت انتظار وقوع زلزله های ایران با این مقدار به دلیل تغییرات پوسته زمین را باید داشته باشیم. با توجه به تحقیقات انجام شده، وقوع بزرگترین زلزله ایران از نتایج همان سکون‌های تغییر شکل پوسته زمین است.

علاوه بر این بررسی‌های صورت گرفته بر روی گسل‌ها و قوی‌ ترین زلزله ایران و هم چنین مطالعه پوسته زمین، به وقوع پیوستن این زلزله های ایران طی سال‌های اخیر را به منظور جبران سکون و تخلیه انرژی نهفته شده در زمین توجیه می‌کند.

شدیدترین زلزله های ایران

همان طور که گفته شد دو کشور ایران و ترکیه به دلیل قرار گرفتن بر روی صفحات اوراسیا و عربستان نسبت به سایر کشور‌هایی که در بیرون این مرز هستند، در معرض بروز قوی‌ ترین و بزرگترین زلزله‌ها هستند. ساخت سازه های شهری محکم و اصولی می تواند از بروز خطرات زلزله بکاهد. به همین دلیل مهندسان عمران باید با طراحی لرزه‌ای سازه‌ها در مقاوم سازی آنها بکوشند. کتاب اصول مهندسی زلزله از جمله کتاب های مهم مهندسی عمران، در این زمینه است.

برخی از قوی ترین زلزله های ایران به شرح زیر است:

۱. زلزله کاشمر | بیش از ۷۷۰ کشته!

در سال ۱۳۰۲ زمین‌لرزه‌ای با شدت ۵.۷ ریشتر در کاشمر خراسان رضوی اتفاق افتاد. در این حادثه طبیعی تعداد ۵ روستا به صورت کامل تخریب شده و با ۷۷۰ قربانی ۲۰ روستان دیگر صدمات و آسیب‌های جدی دیگری دید.

۲. زلزله کاشمر در سال ۱۲۸۲

یکی دیگر از شدیدترین زلزله های ایران، در کاشمر، سال ۱۲۸۲ اتفاق افتاد. زلزله ای به بزرگی ۶.۵ ریشتر که اطلاعات این زمین لرزه توسط سازمان زمین شناسی آمریکا دریافت شده است.

۳. زلزله طبس؛ دردی فراموش نشدنی!

شنبه ای شوم در ۲۵ شهریور! یکی از تاریک ترین روز های تاریخ ایران در روز ثبت زلزله طبس به ثبت رسید. بزرگترین زلزله ایران، زمین‌لرزه‌ای با شدت ۷.۸ ریشتر بوده است که در سال ۱۳۵۷ در منطقه طبس و روستا‌های هم‌جوار آن رخ داد. میزان قدرت آن به قدری بوده است که آن را به عنوان قوی‌ ترین زلزله ایران در تاریخ ثبت کرده‌اند.

در این حادثه تعداد ۱۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ نفر کشته شده‌اند که علاوه بر آن به دلیل شدت تخریب خانه‌ها و ویرانی‌های ایجاد شده تعداد زیادی از اجساد هرگز پیدا نشدند. جالب است بدانید پس از زلزله طبس هیچگونه پس لرزه ای به ثبت نرسیده است اما شاهد رفتار عجیب حیوانات و ماه گرفتگی در این روز تاریک بوده ایم و به ثبت رسیده است.

این زلزله در عمق ۱۰ کیلومتری زمین رخ داد که باعث خرابی های بیشتر شد. (البته نظریه های مختلفی درمورد عمق این زمین لرزه به ثبت رسیده است که سازمان زمین شناسی آمریکا این عمق را ۳۵ کیلومتر و موسسه ژئوفیزیک عمق ۵ کیلومتری را به ثبت رسانده اند.)

۴. زلزله بم، خواب ابدی مردم!

روز جمعه به تنهایی خود غم انگیز است. اما بامداد جمعه سال ۱۳۸۲ اتفاقی مرگبار اتفاق افتاد. ۱۲ ثانیه شوم و نفرین شده، یکی از تلخ ترین روزهای ایران را رقم زد. یکی از مرگبارترین زلزله های ایران پس از زمین لرزه‌های اردبیل و دامغان، زلزله بم بوده است.

با توجه به اینکه زمان وقوع آن نزدیک به صبح بوده و اکثر افراد در منازل خود بوده‌اند و هم چنین بافت فرسوده منطقه موجب شد تا این لرزه با شدت ۶.۶ ریشتر جان حدود ۵۰ هزار نفر از هم‌وطنان را بگیرد. البته اعلام رسمی فوتی ها ۲۶۲۷۱ نفر اعلام شده است! علاوه بر این خسارات و آسیب‌های فراوانی را به آثار تاریخی منطقه از جمله ارگ بم وارد کند.

عمق ۷.۵ کیلومتری، زمان وقوع و طولانی بودن زلزله بم مزید بر علت شد تا با یکی از شدیدترین و قویترین زلزله های ایران روبرو شویم.

۵. زلزله بوئین‌ زهرا

به جرات می‌توان گفت یکی از بزرگترین زلزله های تاریخ ایران، زمین لرزه ایجاد شده در منطقه بوئین‌زهرا استان قزوین است. این زلزله با شدت ۷.۲ ریشتر با مرگ ۱۱ هزار نفر از هم‌وطنان در سال ۱۳۴۱ رخ داده است. علاوه بر خسارت‌های شدید جانی موجب شد تا بسیاری از آثار و مکان‌های تاریخی و نشانه‌های تمدن ایران کهن از جمله قلعه باستانی رودک از بین رفته و تنها ویرانه‌ای از آن‌ها باقی بماند.

اگر در آن زمان ساختمان ها مقاوم تر ساخته می شدند، مسلما خسارات کمتری وارد می شد. وجود شغل مهندسی عمران و معماری در آن زمان به شدت در تمام این زمین لرزه ها حس می شد.

۶. زلزله باختر بروجرد (دارای یکی از بیشترین پس لرزه ها!)

در سال ۱۳۸۵ زمین لرزه‌ای شهرستان‌های درود و بروجرد استان لرستان را با شدت ۶.۱ ریشتر لرزاند. این زمین لرزه با قدرتی که داشته است به عنوان قوی‌ ترین زلزله ایران و مخرب‌ترین آن شناسایی می‌شود. وجود دو پیش لرزه و حدود دویست پس‌لرزه موجب کشته شدن تعداد کمی از افراد شد اما در این حادثه تعداد زیادی از روستا‌های اطراف ویران شدند.

۷. زلزله فارسنیج

زلزله ۲۲ آذر سال ۱۳۳۶ خورشیدی در منطقه فارسنیج استان کرمانشاه را می‌توان در دسته قوی‌ ترین زلزله ایران قرار داد به نحوی که پس از گذشت ۱۶ سال از وقوع آن و بازدید‌های صورت گرفته هم چنان آسیب‌ها و خسارات وارد آمده به منطقه قابل مشاهده بوده است. میزان خرابی به ۲۸۰۰ کیلومترمربع می‌رسد.

۸. زلزله رودبار و خون هایی که مثل رود جاری شد!

شاید شما هم اگر سنی بالاتر از ۴۰ سال داشته باشید، زلزله بزرگ رودبار و عواقب آن را به خاطر دارید. این زمین لرزه از جمله بزرگترین زلزله ایران است که تا شعاع ۱۰۰ کیلومتری کانون لرزه را تحت تأثیر قرار داده و منجر به بروز خرابی‌های بسیاری در منطقه شده است. سال ۱۳۶۹ شهر رودبار در مرز دو استان گیلان و شمال شرق زنجان لرزید.

شدت این زمین لرزه به قدری بوده است که استان زنجان و بسیاری از شهر‌های اطراف آن مانند تهران، تبریز، مرکزی، مازندران، سمنان، همدان، قزوین و کردستان را طی ۶۰ ثانیه لرزانده است. زلزله رودبار از شدیدترین زلزله های ایران شناخته می‌شود.

با توجه به اینکه کانون آن در عمق ۱۹ کیلومتری زمین اعلام شده و هم چنین منطقه رخ دادن آن یک موقعیت پرجمعیت بوده است، تعداد تخمینی کشته‌ها در این حادثه به ۳۷۰۰۰ نفر رسیده است. علاوه بر این با توجه به اینکه تعداد مناطقی که آن را حس کرده‌اند نیز بیشتر بوده است می‌توان گفت شدت آن نیز نسبت به سایر زلزله‌ها بیشتر بوده است.

۹. زلزله سنگچال یا بندپی

منطقه مازندران یکی از مناطق زلزله‌خیز ایران است. زلزله منطقه سنگچال در سال ۱۳۳۶ با عمق ۳۵ کیلومتر و بزرگی ۶.۶ ریشتر موجب مرگ ۱۲۰۰ نفر از هم‌وطنان شده است.

۱۰. زلزله باختر بروجرد

در سال ۱۳۸۵ زمین لرزه‌ای شهرستان‌های درود و بروجرد استان لرستان را با شدت ۶.۱ ریشتر لرزاند. این زمین لرزه با قدرتی که داشته است به عنوان بزرگترین زلزله های تاریخ ایران و مخرب‌ترین آن شناسایی می‌شود. وجود دو پیش لرزه و حدود دویست پس‌لرزه موجب کشته شدن تعداد کمی از افراد شد اما در این حادثه تعداد زیادی از روستا‌های اطراف ویران شدند.

با بازار کار مهندسی عمران بشتر آشنا شوید و تمام پول ها را پارو کنید!

۱۱. زلزله قائن | بیرجند غرق در خون!

شدیدترین زلزله ایران در سال ۱۳۷۶ در منطقه قائن استان خراسان به بزرگی ۷.۳ در جنوب این استان رخ داد. در اثر این اتفاق تمامی منطقه بیرجند به قائن ویران شد هرچند تعداد کشته‌های کمی را به جا گذاشت اما خرابی‌های مالی و خسارات وارد شده به خانه‌های مسکونی آن بیشتر بوده است.

۱۲. زلزله سراوان در سیستان و بلوچستان

شاید سخت باور کنید که با توجه به وجود امکانات لرزه‌نگاری و هم چنین ایجاد ایمنی ساختمان‌ها، بروز زلزله‌ای در سال ۱۳۹۲ با شدت ۷.۸ ریشتر در سراوان استان سیستان و بلوچستان که از قوی ترین زلزله‌ های ایران به حساب می‌آید توانسته باشد خسارات مالی و جانی بسیاری را برای ساکنان منطقه متحمل کند.

کلام آخر

ایران به دلیل قرار گرفتن بر روی گسل زلزله، در بیشتر مناطق خود به صورت سالیانه شاهد زمین لرزه‌های متعدد و سختی است. به نحوی که بزرگترین زلزله ایران، موجب شده تا ویرانی و خرابی‌های بسیاری را به همراه داشته باشد. نداشتن ایمنی کافی سازه‌های ساختمانی و نبود امکانات، از مواردی هستند که موجب می‌شود تا شدید ترین زلزله های ایران، با توجه به قدرتی که دارند، جان تعداد زیادی از افراد را به کام مرگ بکشاند. امیدواریم از این مقاله در رایان بوک نهایت بهره را برده باشید.