سوله خرپایی چیست؟ | از ساخت سوله سبک تا اجرا
سوله سبک خرپایی، یکی از پرکاربردترین سوله ها در کشور است که به علت عدم محدودیت در متراژ دهانه در ساخت، کاربری های زیادی دارد. اگر بخواهیم به این سؤال پاسخ دهیم که مهمترین مزیت سوله خرپایی چیست، باید به سرعت بالا در ساخت این نوع سوله اشاره کنیم که باعث محبوبیت زیاد آن ها شده است. با اینکه در ساخت این سوله از فولاد کمتری استفاده می شود، اما از ایمنی و مقاومت بالایی برخوردار است. از طریق دانلود مبحث ۱۰ می توانید نکات دقیق مقررات ملی مرتبط با ساخت ایمن و مقاوم سوله را مطالعه کنید.
ویژگی های سوله خرپایی چیست؟
سوله چیست؟ سوله سازه ای است که بیشتر در پروژه های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از سوله به بعد از شروع انقلاب صنعتی در اروپا بر می گردد که در آن زمان کارخانجات در بسیاری از کشورهای اروپایی از این سازه استفاده می کردند.اما در ساخت سوله خرپایی از فولاد کمتری استفاده می شود. از این رو به آن ها سوله سبک خرپایی نیز می گویند.
سوله سبک خرپایی را می توان با اشکال هندسی متنوعی ساخت و نیاز مشتری به راحتی برآورده می شود. از جمله کاربرد این سوله ها، استفاده برای سالن هایی با دهانه بزرگ (بیش از ۵۰ متر) که متحمل پذیرش بارهای زیادی هستند، می باشد. در این موارد، امکان ساخت سوله با تیرورق وجود ندارد.
همچنین استفاده از سوله سبک از لحاظ اقتصادی نیز نسبت به روش های دیگر مناسب و به صرفه تر است.
در ساخت این نوع سوله، استفاده از ستون های میانی به کمترین حالت ممکن می رسد؛ در نتیجه بهترین گزینه برای سالن های سرپوشیده ای هستند که نیاز به محیط یکپارچه و فاقد ستون دارند. دقت داشته باشید که طراحی خرپا برای سوله با دهانه بین ۱۲ تا ۴۰ متر هرچند سبکتر می باشد، اما لزوما به صرفه تر نیست.
سوله سبک خرپایی با پروفیل قوطی یا لوله ساخته می شود. در مواقعی که اندازه مقطع و پروفیل و ضخامت ورق های آن به اندازه کافی بزرگ نباشد از پروفیل دوبل و ترکیبی استفاده می شود. از نبشی و ناودانی نیز در ساخت سقف این نوع سوله ها استفاده می شود.
درست است که استفاده از سوله سبک خرپایی به علت استفاده کمتر آهن در ساخت آن، اقتصادی تر است ولی باید توجه داشته باشید که اجرت و هزینه ساخت خرپا سوله بیشتر از روش های دیگر است. چون ساخت این نوع سوله دقت و مهارت بیشتری را می طلبد که عدم دقت کافی، منجر به اعوجاج، انحراف و تابیدگی فراوان در سازه می شود.
همچنین زائدات و پِرتی های حاصل از ساخت این نوع سوله زیادتر از سوله های دیگر است.
کاربرد سوله سبک خرپایی
سوله های خرپایی بیشتر برای این کاربری ها مورد استفاده قرار می گیرند:
- سالن های ورزشگاهی
- تالارها و نمایشگاه ها
- کارخانجات تولید که دارای جرثقیل های سقفی هستند
- کارگاه های ساخت و تولید
- ابرسازه و پل های بزرگ
- دکل خطوط انتقال برق
- سازه های وسایل ورزشی
- بیلبوردهای تبلیغاتی جاده ای
- آشیانه های بزرگ تعمیر و نگهداری هواپیما
- بیمارستان های صحرایی
- مقر های نظامی
طراحی سوله خرپایی | از طرح تا اجرا
برای ساخت و طراحی سوله خرپایی باید به محل جغرافیایی که سوله قرار است در آنجا جانمایی شود، توجه کنید. از آنجایی که میانگین بارهای هر منطقه جغرافیایی متفاوت است، باید با بررسی دقیق تر، میانگین بار آن نقطه را برای مدت ۳۰ سال در نظر گرفت و تخمین دقیق تری نسبت به تحمل بارهای وارده داشت. ایمنی مهمترین موضوع در ساخت سوله است، از این رو رعایت این نکات از اهمیت بسیاری برخوردار است.
علاوه بر دقت در اقلیم فضای مورد نظر، باید به کاربری سوله و اجزای سوله نیز توجه کنید. انتخاب عایق و مواد مناسب برای ساخت دیوار و سقف و انتخاب بهترین نوع سیستم تاسیسات برای سوله، حائز اهمیت است و به نوع کاربری آن سوله نیز بستگی دارد.
اولین مراحل اجرای ساخت سوله سبک خرپایی بتن ریزی و ساخت فونداسیون آن است. اجزای فولادی سوله باید مونتاژ شود و در نهایت، دیوارچینی و برپایی سقف و تاسیسات سوله انجام می شود.
چرا از سازه های سبک استفاده می کنیم؟
استفاده از سازه های خرپایی به علت مزایای زیاد آن ها است. ویژگی های اصلی این سازه ها که منجر به استفاده بیشتر می شود، شامل موارد زیر می باشد:
- ساخت سازه هایی با دهانه های بسیار بزرگ، پل ها و سازه های تحت بار زیاد با این روش امکان پذیر است.
- تنوع هندسی در این نوع سازه ها زیاد و در نتیجه موجب زیباتر شدن آن ها می شود.
- نصب انواع جرثقیل ها با تناژ نامحدود در این نوع سازه امکان پذیر است.
- هزینه های فونداسیون و اسکلت سازه کمتر و در نتیجه ساخت آن ها به صرفه تر است.
- هزینه های حمل، نصب و جابجایی اجزای سازه خرپایی کمتر است.
- سرعت ساخت و نصب سازه بیشتر از بقیه سازه های دیگر است.
- لرزش سازه های سبک نسبت به سازه های تیرورقی در اثر بارهای مشابه کمتر اتفاق می افتد.
- قابلیت باز کردن (دمونتاژ) و بستن (مونتاژ) سازه به دفعات وجود دارد.
- این سازه ها به طور متوسط ۱۵ الی ۵۰ درصد ارزانتر از سوله هایی هستند که با روش تیر ورقی ساخته می شوند.
انواع پوشش های سقف سوله |از کارآمدترین تا گرانترین
همان طور که بیان شد این نوع سوله ها براساس نیاز با ظاهری متنوع ساخته می شوند. سوله هایی از جنس فلز با سقف های متنوع قوسی، شیبدار و… . در سقف این نوع سوله این موارد به کار گرفته می شود:
- ساندویچ پانل های سقفی و دیواری (بهترین و کاراترین انتخاب و البته گرانترین)
- ورق گالوانیزه با عایق پشم شیشه، گالوانیزه، آلوزینک
- ورق سقفی برای پوشش سقف و آجر و سیمان برای پوشش دیوار های سوله
وزن سوله های خرپایی بر اساس چه فاکتورهایی تعیین می شود؟
عامل زیادی در تعیین وزن سوله نقش دارد برخی از آن ها عبارت اند از:
- منطقه ی جغرافیایی جهت ساخت سوله
- دهانه سوله
- نصب یا عدم نصب جرثقیل سقفی
- ارتفاع
- ستون ها
مزایایی استفاده از سوله خرپایی
همچنین استفاده از سوله سبک از لحاظ اقتصادی نیز نسبت به روش های دیگر مناسب و به صرفه تر است. در ساخت این نوع سوله، استفاده از ستون های میانی به کمترین حالت ممکن می رسد؛ در نتیجه بهترین گزینه برای سالن های سرپوشیده ای هستند که نیاز به محیط یکپارچه و فاقد ستون دارند. دقت داشته باشید که طراحی خرپا برای سوله با دهانه بین ۱۲ تا ۴۰ متر هرچند سبک تر می باشد، اما لزوما به صرفه تر نیست. سوله خرپایی با پروفیل قوطی یا لوله ساخته می شود.
در مواقعی که اندازه مقطع و پروفیل و ضخامت ورق های آن به اندازه کافی بزرگ نباشد از پروفیل دوبل و ترکیبی استفاده می شود. از نبشی و ناودانی نیز در ساخت سقف این نوع سوله ها استفاده می شود.
معایب سوله خرپایی
درست است که استفاده از سوله خرپایی به علت استفاده کمتر آهن در ساخت آن، اقتصادی تر است ولی باید توجه داشته باشید که اجرت و هزینه ساخت خرپا سوله بیشتر از روش های دیگر است. ساخت این نوع سوله دقت و مهارت بیشتری را می طلبد که عدم دقت کافی، منجر به اعوجاج، انحراف و تابیدگی فراوان در سازه می شود. همچنین زائدات و پِرتی های حاصل از ساخت این نوع سوله زیادتر از سوله های دیگر است.
نتیجه گیری
سوله خرپایی یکی از متداول ترین نوع سوله ها می باشد که کاربردهای زیادی دارد. اگر بخواهیم بگوییم یکی از مهمترین ویژگی سوله خرپایی چیست، باید به عدم محدودیت پیاده سازی این نوع سوله در متراژ های مختلف اشاره کنیم. هزینه مناسب و سرعت در اجرا از دیگر ویژگی های این سوله هاست که آن ها را به عنوان یک سازه ایمن و مقاوم معروف کرده است.
سوالات متداول
برای ساخت سوله سبک خرپایی باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
برای ساخت و طراحی سوله خرپایی باید به محل جغرافیایی که سوله قرار است در آنجا جانمایی شود، توجه کنید. از آنجایی که میانگین بارهای هر منطقه جغرافیایی متفاوت است، باید با بررسی دقیق تر، میانگین بار آن نقطه را برای مدت ۳۰ سال در نظر گرفت. اطلاعات بیشتر در مقاله برایتان بیان شده است.
اولین مراحل اجرای ساخت سوله سبک خرپایی چگونه است؟
اولین مراحل اجرای ساخت سوله سبک خرپایی، بتن ریزی و ساخت فونداسیون آن است. اجزای فولادی سوله باید مونتاژ شود و در نهایت، دیوارچینی و برپایی سقف و تاسیسات سوله انجام می شود.
