هدف از تدوین مقررات ملی ساختمان چیست؟
هدف از تدوین مقررات ملی ساختمان چیست؟ همان طور که می‌دانید طراحی و احداث ساختمان از یک سری قوانین و مقررات خاص پیروی می‌کند. مقررات ملی ساختمان که به عنوان یک شیوه نامه اجرایی، حقوقی و فنی شناخته می شود، یک راهنمای جامع برای مهندسان عمران است. راهنمایی از جنس تجربه! این مقررات و مباحث ۲۲ گانه تمامی اصول و نکات مورد نیاز این مهندسین را فراهم می کند.
علاوه بر این با توجه به اهمیت طراحی داخلی و امکانات کلی ساختمان اصول و قوانین مشخصی نیز برای معماری داخلی آن در نظر گرفته است. این قوانین توسط هیاتی متشکل از اعضای دولت، دیوان عدالت اداری و نظام مهندسی کشور ارائه شده و در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است. تمامی این اصول با برنامه‌ریزی مدون و در نظر گرفتن همه جوانب طراحی، اجرا، ساخت و بهره‌برداری از یک ساختمان جمع‌آوری شده و آن را مقررات ملی ساختمان نامگذاری کرده‌اند.
امروزه نیز مقررات ملی ساختمان جهت اجرای ساختمان و نظارت بر صحت انجام آن براساس استاندارد‌های وضع شده در اختیار مهندسین عمران، معماری، نقشه کشی، تأسیسات، و غیره قرار گرفته است. یکی از این مباحث ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان، مبحث دهم می باشد که در ارتباط با حداقل ضوابط و مقررات در اجرای سازه های ساختمان صحبت شده است. پس دریافت تمام این اطلاعات با خرید و دانلود مبحث ۱۰ مقررات ملی امکان پذیر می باشد.
قطعاً با رعایت این قوانین ساختمان‌هایی با کیفیت و متناسب با استاندارد‌های بین‌المللی خواهیم داشت. در این صورت کیفیت طراحی، ساخت و اجرا افزایش یافته و با نظارت مستمر بر روند انجام کار، بنا‌هایی مقاوم و مستحکم در برابر عوامل محیطی، شرایط آب و هوایی و حوادث غیرمترقبه نظیر زلزله خواهیم داشت.
یکی از اصول اساسی و مهم در مقررات ملی ساختمان، ارتقای سطح دانش مهندسیان از لحاظ تئوری و عملی است. زیرا هرچه دانش فنی آنان بالاتر باشد، به نسبت روند اجرای مقررات ساختمان نیز بهتر و سریع‌تر پیش می‌رود.
مراحل تصویب مقررات ملی پس از پیش نویسی، باید به تایید شورای تدوین مقررات ملی ساختمان برسد. در ادامه پای وزیر مسکن و شهرسازی به موضوع باز می شود!
تاریخچه مقررات ملی ساختمان
مقررات ساختمان به عنوان یکی از اصلی‌ترین و مهمترین قوانین موجود در ساختمان‌سازی و واحد‌های تابعه آن به شمار می‌رود. البته این سری قوانینی که امروزه در دست ما قرار دارد از سال ۱۳۵۲ تا به حال دچار یک سری تغییر و تحول شده، که ما آن را تاریخچه مقررات ملی ساختمان می‌نامیم. به طور مختصر تاریخچه مقررات ساختمان عبارت است از:
- در مرحله اول بین سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۶۵ تدوین قانون و مطالعات مقدماتی جهت جمع‌بندی یک سری قوانین کلی و جامع صورت گرفت.
- در مرحله دوم بین سال‌های ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۴ تدوین قوانین و مقررات آغاز گردید.
- پس از آن در مرحله سوم یعنی بین سال‌های ۱۳۷۵ لغایت ۱۳۸۴ یک شورای تدوین جهت کنترل و بررسی قوانین تشکیل گردید. تا با هم فکری و هماهنگی روند تدوین قوانین و مقررات ساختمان سریع‌تر و بهتر پیش برود.
- در مرحله چهارم بین سال‌های ۱۳۸۴ لغایت ۱۳۸۷ بعضی از مباحث مهم در زمینه ساختمان‌سازی به مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن واگذار گردید.
- در مرحله پنجم بین سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۹ تمامی مباحث مقررات ملی ساختمان به مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن سپرده شد.
- مرحله ششم که یکی از مراحل مهم در این زمینه محسوب می‌شود؛ بین سال‌های ۱۳۸۹ لغایت ۱۳۹۲ انجام شد. در این مرحله مسئولیت تدوین و جمع‌بندی تمامی مباحث ساختمان‌سازی به دفتر مقررات ساختمان در وزارت راه و شهرسازی محول گردید.
- مرحله هفتم که آخرین تغییر و تحول در زمینه مقررات ساختمان به شمار می‌رود، از سال ۱۳۹۲ تاکنون اتفاق افتاده است. در این مرحله یک دفتر تدوین مقررات ساختمان در مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی تشکیل گردید.
همچنان تغییراتی در مباحث مقررات ملی در حال رخ دادن می باشد. آخرین اخبار در تابستان ۱۴۰۱ نشان از نوشته شدن ۳ مبحث دیگر به مقررات ملی شده است.
چه افرادی می توانند مجری ساختمان سازی باشند؟
در ادامه پرداختن به موضوع هدف از تدوین مقررات ملی ساختمان به این می پردازیم که به طور کلی مقررات ملی ساختمان از ۲۲ مبحث کلی تشکیل شده است. در مبحث دوم مقررات ساختمان به مقررات مهم درخصوص رعایت نکات فنی در طراحی و اجرای ساختمان‌ها اشاره گردیده است. این قانون در تیرماه ۱۳۸۳ به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی کشور و به تصویب هیأت وزیران رسید؛ که اجرای تمامی بند‌های آن از سوی کارفرما و پیمانکار لازم و ضروری است.
براساس ماده ۵ این آئین نامه کلیه مراحل طراحی و اجرا از جمله معماری، سازه، تأسیسات برقی و مکانیکی می‌بایست از سوی اشخاص حقوقی یا دفاتر مهندسی دارای صلاحیت و پروانه اشتغال انجام شود.
با توجه به این ماده از آیین نامه مبحث دوم مقررات ساختمان تمامی مالکان مکلف‌اند از این افراد و شرکت‌ها به عنوان مجری ساختمان‌سازی استفاده کنند. در غیر این صورت فرآیند ساخت بنا و صدور سایر مجوز‌ها با مشکل مواجه خواهد شد.
نظارت بر اجرای صحیح قوانین
براساس قوانین فعلی مقررات ملی ساختمان، مسئولیت اجرای کار با مهندسین مجری و نظارت بر روند کار‌ها با مهندسین ناظر است. به همین سبب هم مهندس مجری و هم مهندس ناظر از ابتدا تا انتهای پروژه ساختمانی باید بر روند اجرای آن را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهند. تا در صورت بروز هرگونه مشکل و مشاهده تخلف از سوی پیمانکار، با هماهنگی شهرداری محل از ادامه کار جلوگیری کنند. در اینجا مقصود از تخلف عدم اجرای هر یک از مراحل براساس مقررات ملی ساختمان است.
قابل ذکر است که پس از پایان کار ساختمان و اخذ مجوز‌های لازم، مهندس مجری با هزینه شخصی ساختمان احداث شده را تا ده سال نزد یک بیمه‌گزار، بیمه می‌کند. تا در صورت بروز هرگونه مشکل و خسارت پاسخگوی نیاز ساکنین و سایر مراجع باشد. البته این کار مهندسین مجری نشان‌دهنده اطمینان آن‌ها از کیفیت مصالح به کار رفته در ساخت ساختمان و روند اجرای اصولی و استاندارد آن است.
کاربرد مقررات ملی ساختمان
به یک نگاه مختصر به مطالب موجود در مقررات ملی ساختمان خواهید دید تمام نکاتی که موجب افزایش استحکام و افزایش عمر مفید ساختمان می‌شود، در آن جای داده شده است. این نکات شامل ضد حریق بودن ساختمان (سیستم آتش‌سوزی و بیمه آتش‌سوزی)، ضد زلزله بودن ساختمان، بهره‌مندی از امکانات موردنیاز ساکنین نظیر سیستم روشنایی، آسانسور و غیره می‌شود. یقیناً هرچه روند اجرای این مقررات دقیق‌تر باشد، سازه‌هایی با کیفیت و کارایی بالا و همچنین متناسب با استاندارد‌های جهانی خواهیم داشت.
هدف از تدوین مقررات ملی ساختمان
همواره هدف از تدوین و اجرای قوانین ایجاد نظم، هماهنگی و بهبود کیفیت کاری است. در زمینه ساختمان‌سازی نیز شاهد تدوین مقررات ملی ساختمان هستیم. در این قوانین از طراحان خواسته شده تا تمامی فرآیند طراحی و محاسبات خود را براساس اصول مندرج در مقررات ساختمان انجام دهند. این مقررات علاوه بر الزام کارفرما، پیمانکار و سایر مهندسین به نظرات بر ساخت اصولی ساختمان، آن‌ها را ملزم به رعایت اصول ایمنی و بهداشتی می‌کند.
زیرا ضمن احداث هر بنا سلامت جان افراد و ایمنی آن‌ها در طول پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است. به عبارت دیگر با رعایت تمامی اصول و قوانین مندرج در مقررات ساختمان همواره بنا‌هایی استاندارد و مهندسی ساز خواهیم داشت. علاوه بر این رعایت ضوابط و مقررات ساختمانی موجب حفظ سلامت افراد، افزایش کیفیت و طول عمر ساختمان می‌گردد.
ضد زلزله بودن ساختمان هم یکی از اهداف تدوین مقررات ملی ساختمان می باشد. در آیین نامه های مختلف مثل آیین نامه ۲۸۰۰ و برخی از مباحث مقررات ملی به این موضوع اشاره شده است. اما مهندسین زلزله که به طور تخصصی قصد پرداختن به این موضوع را دارند، آیین نامه ملی کشوری در کتاب استاندارد ۲۸۰۰ گنجانده شده است. کافیست برای دانلود استاندارد ۲۸۰۰ کلیک کنید.
تفاوت مقررات ملی ساختمان با سایر آیین نامه ها
یکی از بارزترین تفاوت مقررات ملی ساختمان با سایر آیین‌نامه‌ها و مدارک فنی، الزام به اجرای آن در سراسر کشور است. که در سالیان اخیر منجر به ایجاد یک یکپارچگی و قانون‌مندی در نظام ساختمان‌سازی شده است. این مقررات بر خلاف سایر آیین‌نامه‌ها دستورالعمل‌ها راهنمایی و توصیه ندارند، بلکه با ایجاد مقررات کلی، تمامی فعالان در صنعت ساختمان سازی را موظف به رعایت اصول و استاندارد‌های لازم می‌کنند.
حیطه مقررات ملی ساختمان در جامعه
مقررات ملی ساختمان شامل کلیه عملیات‌های ساختمانی از جمله تخریب، نوسازی، تعمیر، توسعه و احداث بنا می‌شود. بنابراین در صورت انجام تمامی فعالیت ساختمانی می‌بایست از این قوانین پیروی کنید. در غیر این صورت با برخورد قانونی از سوی ادارات ذیربط و مراجع قانونی مواجه خواهید شد. البته به یاد داشته باشید که این مقررات تنها مربوط به ساختمان نیست؛ بلکه تمامی افراد و مشاغل مرتبط با ساختمان می‌بایست از این قوانین پیروی کنند.
جمع بندی
همواره برای سنجش کیفیت دانش علمی و فنی افراد از آن‌ها یک سری آزمون گرفته می‌شود. هدف از این آزمون‌ها احراز شرایط اشتغال به کار در رشته‌های مختلف مثل عمران، معماری و تأسیسات است. در این راستا آزمون‌های نظام مهندسی نیز براساس قوانین مندرج در مقررات ملی ساختمان به منظور افزایش و ارتقای سطح کیفیت ساختمان‌سازی است.
زیرا با افزایش سطح دانش علمی و تجربی افراد، به نسبت مراحل احداث بنا و احرای آن نیز بهبود می‌یابد. براین اساس می‌توان مهندسانی با تجربی و دارای دانش و مهارت کافی را وارد بازار کار نموده و از آن‌ها استفاده کرد. بیشتر با رایان بوک آشنا شیود.
سوالات متداول
هدف از تدوین مقررات ملی ساختمان چیست؟
همواره هدف از تدوین و اجرای قوانین ایجاد نظم، هماهنگی و بهبود کیفیت کاری است. در زمینه ساختمان‌سازی نیز شاهد تدوین مقررات ملی ساختمان هستیم.
تفاوت مقررات ملی ساختمان با سایر آیین نامه ها در چیست؟
یکی از بارزترین تفاوت مقررات ملی ساختمان با سایر آیین‌نامه‌ها و مدارک فنی، الزام به اجرای آن در سراسر کشور است. که در سالیان اخیر منجر به ایجاد یک یکپارچگی و قانون‌مندی در نظام ساختمان‌سازی شده است.
